Sinds enkele jaren is de MATCH-training op de markt. De training kan ingezet worden in teams die werken met mensen met een verstandelijke beperking. Ook ouders of andere verwanten kunnen betrokken worden. De training werd ontwikkeld door orthopedagoog Harmke Bodewitz en wordt inmiddels binnen een heel aantal instellingen en scholen gebruikt. In deze blog lees je wat de MATCH-training is en wat de kracht ervan is.
De grondlegger van het ontwikkeling dynamisch model is Anton Došen. In het ontwikkelingsdynamisch model wordt het klassieke bio-psycho-sociaal model aangevuld met de ontwikkelingsdimensie. In de beeldvorming wordt de vroegkinderlijke ontwikkeling van de cliënt meegenomen. Een belangrijk element in het ontwikkelingsdynamisch gedachtegoed is emotionele ontwikkeling. De emotionele ontwikkeling van mensen verloopt volgens Došen in fasen. Bij iedere fase horen specifieke basale behoeften waarmee ondersteuners of opvoeders rekening moeten houden. De emotionele ontwikkeling van mensen met een verstandelijke beperking verloopt in dezelfde volgorde als die bij mensen zonder beperkingen. Echter de emotionele ontwikkeling van mensen met een verstandelijke beperking verloopt vertraagd en kent een plafond.
De theorie over emotionele ontwikkeling is abstract en weinig tastbaar. Soms is het lastig om aan teams uit te leggen wat emotionele ontwikkeling is en hoe belangrijk het is om aan te sluiten bij de basale emotionele behoeften. De MATCH-training is een instrument waarmee de abstracte theorie concreet gemaakt kan worden.
De MATCH training bestaat uit een deel met uitleg over emotionele ontwikkeling. Vervolgens gaan de deelnemers een oefening doen waarbij tools worden aangereikt waarmee ze zicht beter kunnen verdiepen in de ondersteuningsbehoeften van cliënten. In de oefening neemt de ene helft van de groep het perspectief in van cliënten met ondersteuningsbehoeften die passen bij een van de vijf ontwikkelingsfasen. De andere helft neemt de rol van begeleider op zich waarbij een bepaalde begeleidingsstijl wordt aangenomen. Via een speed date moeten de deelnemers een juiste match vinden: welke begeleidingsstijl past het beste bij welke basale emotionele behoefte.
De kracht van de MATCH-training zit in het ervaringsleren. In het oefening ervaren de deelnemers aan den lijve wat het betekent als je emotionele behoeften niet gehoord of aangevoeld worden. Hoe afgewezen, gefrustreerd en niet-gezien dat voelt. En andersom: hoe fijn het is als iemand eindelijk sensitief-responsief reageert op je behoeften. En dat is waar het bij de MATCH-training uiteindelijk om gaat: dat begeleiders, orthopedagogen en andere professionals zich sensitief gaan afstemmen op de emotionele behoeften van de cliënt.
Na een workshop blijkt vaak dat de opgedane kennis en vaardigheden verwateren. Om dit te voorkomen krijgt het team na de training een MATCH-box. Dit is een job-aid die het team blijft herinneren aan de diagnostiek en gewenste begeleidingsstijl. De box bevat een aantal symbolische gebruiksvoorwerpen die de basale emotionele behoeften per fase verbeelden. De MATCH-box kan in het kantoortje van de begeleiders staan of kan er in een teamvergadering nog eens bij worden gepakt. De behandelaar of orthopedagoog kan verschillende momenten gebruiken om weer ander MATCH middelen toe te voegen aan de opgedane kennis en ervaring. Gecombineerd met feedback binnen het team en reflectie op de vraag van de cliënt, versterkt deze werkwijze de mogelijkheid dat de gewenste begeleidingsstijl blijvend in praktijk wordt gebracht.
De MATCH-training sluit goed aan op het SEO-R kleurenprofiel (SEO-K) van Rachel de Groot. In de training zijn ook dezelfde illustraties en kleuren verwerkt als in de SEO-K. Met het team kan bijvoorbeeld eerst een SEO-K worden afgenomen en in een andere sessie zou vervolgens een MATCH-training kunnen worden gedaan. De SEO-K kan worden gezien als een verbeelding van de cliëntvraag en de MATCH-training is een verbeelding van het antwoord hierop in de gewenste begeleidingsstijl.
Volgens Harmke Bodewitz werkt het in zijn algemeenheid goed om bij cliëntcasussen samen met een team te puzzelen. De wil om uit de puzzel te komen motiveert. Zorg hierbij voor fysieke middelen en beeldmateriaal die je bijvoorbeeld kunt ophangen zodat mensen herinnerd worden aan wat besproken is. Je blijft hiermee uit discussie in de trend van ‘zo doen wij dat hier nou eenmaal’. In plaats hiervan gebruik je steeds weer theorie en methodiek om te komen tot de kern van de behoeften van de cliënt in afstemming met zijn of haar omgeving.
Plezier en humor werkt niet alleen bij cliënten maar ook bij medewerkers!
In samenwerking met Filip Morisse en Leen De Neve organiseert FORTIOR een studiedag over hoe je teams mee kunt nemen in het model voor emotionele ontwikkeling. Lees hier meer over deze studiedag. Lees meer over deze studiedag
De MATCH-training bestellen? Klik hier voor meer informatie>>