FORTIOR versterkt jouw kennis en kunde
Meer informatie
Let op! Beperkt aantal plaatsen beschikbaar.
Aantal keer bekeken: 769 views
In de afgelopen jaren is er steeds meer aandacht gekomen voor emancipatie, zelfbeschikking en burgerschap voor mensen met een verstandelijke beperking. Dit betekent dat mensen met een verstandelijke beperking naast ondersteuning ook een volwaardige plaats in de maatschappij krijgen met verantwoordelijkheden, rechten en plichten. Veel professionals in de zorg staan achter deze ontwikkeling en willen zich hier ook voor inzetten. De ontwikkeling heeft ook een keerzijde: cliënten voelen zich naast geëmancipeerd ook eenzaam, geïsoleerd en onveilig. Vanwege het spanningsveld tussen zelfbeschikking en behoefte aan ondersteuning heeft de Vlaamse Orthopedagoog Karel De Corte het Emancipatorisch Methodisch Kader (EMK) ontwikkeld. In deze blog lees je een korte introductie.
Het EMK is een kader dat kansen tot zelfontplooiing biedt aan mensen met een verstandelijke beperking en tegelijkertijd de veiligheid voor de cliënt en zijn begeleiders waarborgt. Het kader biedt de zorgprofessional handvatten bij het vinden van een balans tussen “loslaten” en “beschermen”, tussen een “ja” en een “nee”. De ontwikkelaar van EMK hoopt dat het kader bijdraagt aan het vinden van een nieuw evenwicht tussen de zelfbeschikking van een cliënt en de verantwoordelijkheid van een professional. Want alleen dat evenwicht kan ervoor zorgen dat kwetsbare mensen in de toekomst als volwaardige burgers gezien zullen worden.
Het Emancipatorisch Methodisch Kader beschrijft het emancipatorisch proces aan de hand van vier kaders: relationeel, instrumenteel, evaluatief en strategisch.
Lees hier meer over de studiedag rond het Emancipatorisch Methodisch Kader (EMK)
Een belangrijke pijler in het emancipatorisch werken is de relatie tussen hulpverlener en cliënt. De mogelijkheden tot zelfontplooiing worden direct bepaald door de relationele binding die persoon met een verstandelijke beperking heeft met de professionals die hem ondersteunen. Een dominante relatie, die bepaald wordt door macht, draagt niet bij aan emancipatorisch werken. Binnen het EMK wordt gestreefd naar een gelijkwaardige relatie gebaseerd op verbondenheid en veiligheid. Het is belangrijk dat een cliënt niet alleen een goede relatie heeft met zijn persoonlijk begeleider maar met het hele begeleidingsteam.
Het instrumentele kader omvat een omschrijving van een methodiek die professionals kunnen gebruiken bij het emancipatie proces van hun cliënten. Het EMK als instrument heeft als doel om aan professionals houvast en handvatten te bieden.
Het proces binnen EMK bestaat uit 5 stappen:
De steungroep rond de cliënt zal op een vooraf vastgesteld moment de afspraken en aanpak evalueren. De evaluatie bestaan uit 2 delen:
Lees hier meer over de studiedag rond het Emancipatorisch Methodisch Kader (EMK)
Binnen het EMK wordt de spiraalstrategie gevolgd. In deze strategie wordt de vergelijking gemaakt met een spiraalschelp. Een dergelijke schelp heeft verschillende lamellen, aan de ene kant zijn de lamellen breed en andere kant smal. Hoe smaller de lamel, hoe meer de cliënt wordt begrensd en hoe groter de impact van de ondersteuning op zijn leven. Het kan voorkomen dat een cliënt zichzelf of zijn omgeving ernstig in de problemen brengt. Het kan dan nodig zijn om de begrenzing wat strakker te maken (je komt dan dus in een smallere lamel terecht). Volgens Karel De Corte is het wel belangrijk om altijd zicht te blijven houden op de spreekwoordelijke brede lamellen en zo te streven naar een zo groot mogelijke zelfontplooiing.
Het is een misverstand dat emancipatorisch werken alleen is weggelegd voor cliënten met een hoger niveau. Volgens Karel De Corte kan EMK ook ingezet worden bij mensen met een ernstige (meervoudige) beperking. Zelfbeschikking en emancipatie gaan niet alleen maar over de grote dingen in het leven. Voor een zwakbegaafde cliënt kan het een droom zijn om bijvoorbeeld zelfstandig te wonen en met een beetje begeleiding zijn eigen financiën te regelen. Voor een cliënt met EVB kan het een emancipatorische hoogdag zijn als hij bijvoorbeeld zelf het beleg op zijn brood kan kiezen. Kleine stapjes in de richting van zelfbeschikking zijn net zoveel waard als grote stappen.
FORTIOR organiseert in samenwerking met Karel De Corte een studiedag over EMK. Hier vind je meer informatie en kun je inschrijven
Bronvermelding
De inhoud van bovenstaande blog is volledig gebaseerd op:
De Corte, K, (2018) Eerst vasthouden, dan loslaten. Het Emancipatorisch Methodisch Kader: houvast voor hulpverleners. Antwerpen: Garant