Aantal keer bekeken: 1339 views
Als je naar het gedrag van mensen of dieren kijkt dan valt op de zij hun gedragingen op elkaar afstemmen zonder dat hier afspraken over zijn gemaakt. Zo botst op een druk perron niemand tegen elkaar op. Dit is een voorbeeld van synchronie. Mensen stemmen de coördinatie, tempo en vloeiendheid van hun bewegingen op elkaar af. Wat is de functie van synchronie in het contact tussen mensen? En hoe kan het worden ingezet in therapie en behandeling?
Op de eerste plaats zorgt synchronie voor een gevoel van verbondenheid tussen mensen. Dit wordt geïllustreerd door een onderzoek van van Hove en Risen (2009). Tijdens dit onderzoek werd aan proefpersonen gevraagd om mee te tikken op het ritme van een metronoom. De onderzoeker – die aanwezig is in dezelfde – ruimte tikte ook mee. De onderzoeker die in het zelfde ritme mee tikte als de proefpersonen werd deze door deze proefpersonen aardiger gevonden dan de onderzoeker niet in het zelfde ritme mee tikte.
Op de tweede plaats speelt synchronie een belangrijke rol in de samenwerking tussen mensen. Bijvoorbeeld als de ene persoon een zwaar pakket overhandigt aan een andere persoon dan is het nodig dat beide samenwerkingspartners hun bewegingen op elkaar afstemmen.
Synchronie werkt daarnaast als een soort herstelmechanisme. Mensen zoeken namelijk naar evenwicht in contact. Nieuwe informatie zorgt voor een verstoring van dit evenwicht. Synchronie zorgt voor een tijdelijke organisatie waardoor nieuwe informatie gemakkelijker wordt opgenomen.
De hechting tussen kind en ouders is heel belangrijk. Het geeft het kind een gevoel van basisveiligheid en vertrouwen dat het in moeilijke situaties bij de ouders terecht kan. Als er sprake is van een onveilige hechting dan kan het kind op latere leeftijd psychopathologie ontwikkelen.
Bij het ontstaan van een veilige hechting tussen ouder en kind is het belangrijk dat de ouders sensitief en responsief reageren op de signalen van hun kind. Synchronie is een vorm van sensitief en responsief gedrag omdat het een belangrijke rol speelt bij het uitwisselen van emoties.
Synchronie wordt bij jonge kinderen waargenomen. Al kort na de geboorte stemt een baby zijn bewegingen af op bijvoorbeeld het ritme waarmee zijn of haar ouder spreekt. Door dit mechanisme bouwen ouder en kind een positief affect met elkaar op. Jonge kinderen zijn in staat om de gemoedstoestand van hun vader of moeder af te lezen aan het stemgebruik, beweging en ademhaling en ze reageren hier vervolgens op.
Als er bij een cliënt sprake is van een verstoorde hechting dan kan ook op latere leeftijd aan hechting worden gewerkt. Synchronie kan een interventie zijn in de (vak)therapie bij mensen met hechtingsproblematiek
Een methode waarbij gebruik wordt gemaakt wordt van synchronie is Emerging Body Language (EBL). Een cliënt die moeite heeft met het bereiken hiervan (dus met het afstemmen op andere mensen) stoeit bijvoorbeeld te lomp, begint een spel voor zijn beurt of zingt veel te hard in een koor. De therapeut van een dergelijke cliënt kan beginnen om deze cliënt synchronie te laten ervaren in het contact. Dit kan door het ritme van de cliënt te leren kennen en er vervolgens bij aan te sluiten.
Omgekeerd kan de therapeut later in de therapie de cliënt uitnodigen om in zijn of haar ritme te komen, zodat de cliënt van de lichaamstaal van de therapeut kan leren.
FORTIOR is gespecialiseerd in het organiseren van trainingen voor professionals die werken met mensen met een verstandelijke beperking. Bekijk hier ons volledige aanbod
Bronnen
Clappers, S. (2014). Het effect van het vergroten van synchronie op de cliënt-therapeut relatie.(scriptie: blz 3 t/m 8)