Aantal keer bekeken: 2052 views
In deze blog lees je meer over het belang van ouder-kind interacties in de ontwikkeling – zoals toegepast in de methode FloorPlay – bij kinderen met ontwikkelingsbeperkingen. Daarnaast geven we een korte samenvatting van een klinische verkenning naar de effecten van FloorPlay bij Nederlandse ouders en kinderen met autisme.
In Nederland komt er steeds meer aandacht voor de vroegherkenning van autismespectrum stoornissen. En vroegherkenning leidt tot vroegbehandeling. Dat is belangrijk, want er is meer en meer evidentie dat de vroegbehandeling van kinderen met autisme gedrags- en emotionele problemen op latere leeftijd voorkomt.
Er zijn twee groepen interventies: gedragstherapeutische interventies gericht op het kind en de relatiegerichte interventies, gericht op de relatie ouder-kind. De methode FloorPlay behoort tot de groep relatiegerichte methoden.
Kinderen met een ontwikkelingsbeperking (zoals een verstandelijke beperking en/of autisme) hebben vaak allerlei biologische tekortkomingen:
Elk van deze problemen geeft complicaties in het contact en de communicatie met ouders en verzorgers. Bijvoorbeeld als een kind auditieve prikkels niet goed verwerkt, dan draait hij zich niet om als je hem roept. De biologische problemen tasten daarnaast het vermogen tot leren, reageren en groeien aan.
De individuele verschillen tussen kinderen zijn groot. Ook al hebben de kinderen het zelfde type beperking (zoals autisme of down syndroom), toch heeft ieder kind een uniek zenuwstelsel en een unieke geest. Het is belangrijk om per kind een individueel profiel te maken van sterktes en zwaktes voordat een behandelprogramma kan worden opgezet. Ouders kunnen leren om deze probleemgebieden heen te werken om zo het kind te leren relaties aan te gaan en verder te komen in hun ontwikkeling.
Ouders kunnen veel doen om de ontwikkeling van hun kind in positieve zin te beïnvloeden. Volgens Stanley Greenspan (bekend door zijn methode Floortime) zijn de biologische tekortkomingen van kinderen geen vaststaand gegeven waar helemaal niets meer aan te doen valt. Ook al is er een grens aan de individuele mogelijkheden van elk kind, uit diverse studies blijkt dat interactieve ervaringen veranderingen in de hersenen teweeg kunnen brengen. Zo kunnen extra auditieve ervaringen op jonge leeftijd zorgen voor de toename van neuronverbindingen voor het maken van klanken en woorden.
Ouders kunnen van enorme invloed zijn op de manier waarop kinderen hun natuurlijke kwaliteiten in praktijk brengen. Zoals eerder geschreven, verschilt de biologische aanleg per kind aanzienlijk. Bij elke aanlegstructuur kunnen ouders ervaringen inbrengen die het aanpassingsvermogen van het kind vergroten. Bijvoorbeeld: Als een kind een lage spierspanning heeft en weinig op aanraking reageert dan is actieve aandacht (zoals kietelen, lachen, expressie) nodig om het kind tot intimiteit over te halen.
Volgens Stanley Greenspan is de persoonlijkheid van een kind niet eenvoudigweg het resultaat van aanleg en omgeving. Ze is het resultaat van een voortdurende persoonsgebonden wisselwerking tussen aanleg en omgeving. En in die wisselwerking komt de relatie tussen ouder en kind tot stand. Het kind brengt zijn aanleg in en de ouder brengt warmte en liefde in.
De methode FloorPlay is gebaseerd op het DIR model van Stanley Greenspan (2003). DIR staat voor Developmental, Individual and Relationship). In dit model zijn zes mijlpalen voor de emotionele en cognitieve ontwikkeling gespecificeerd. Met behulp van de FEAS kan in kaart worden gebracht welke mijlpalen het kind wel of niet heeft behaald.
Daarnaast bevat FloorPlay een aantal speltechnieken uit het PLAY-project van Rick Solomon. In dit programma worden ouders getraind om hun kinderen intensieve speltherapie te geven.
In Nederland is door Pieta van Dishoeck, Claudine Dietz, Nicole van de Wiel een pilot studie uitgevoerd naar de effecten van FloorPlay. Het doel van het onderzoek was om na te gaan of de sociaal-emotionele ontwikkeling kan verbeteren middels het optimaliseren van de ouder-kind interactie.
Twintig kinderen met autisme (met een gemiddelde leeftijd van 45 maanden) en hun ouders werden gemiddeld 19 weken behandeld binnen een reguliere GGZ instelling. De ouders en hun kinderen kregen 3 uur per week een groepsbehandeling. Het behandeltraject bestond uit een observatiefase van vier tot zes weken en een of meerdere behandelfasen. In de observatiefase krijgen ouders onder andere psycho-educatie. Daarnaast werd bekeken welke ontwikkelingsniveaus nog niet waren behaald en werden behandeldoelen gesteld. De behandelfase bestond uit 12 weken waarin ouders coaching, modeling en video-feedback kregen. Als bij de evaluatie na afloop van de behandelfase bleek dat een aantal behandeldoelen nog niet waren behaald dan kon de behandeling verlengd worden met nog eens 12 weken.
De resultaten van het onderzoek ondersteunen de aanname dat de verbinding tussen ouder en kind de basis is voor gedragsverandering bij kinderen met autisme. Wanneer ouders technieken aangereikt krijgen om aan te sluiten bij het emotioneel ontwikkelingsniveau van hun kind en wanneer zij oog krijgen voor het biologisch profiel van hun kind, heeft dit een gunstig effect op zowel de emotionele ontwikkeling van het kind als de afname van gedragsproblemen bij het kind.
Het is nog wel van belang aan te geven, dat onderzoek naar de werking van FloorPlay en verwante programma’s vooral gedaan is bij kinderen met autisme. We gaan er van uit, dat wat voor deze groep kinderen bedacht, ontwikkeld en onderzocht is, ook waardevol en effectief is voor kinderen met andere ontwikkelingsproblemen.
FORTIOR is gespecialiseerd in het organiseren van trainingen voor professionals die werken met mensen met een verstandelijke beperking. Bekijk hier ons volledige aanbod
Bronvermelding:
De inhoud van deze blog is gebaseerd op: