Aantal keer bekeken: 2322 views
De balans vinden tussen (emotionele) betrokkenheid en professionele distantie wordt in Nederland gezien als een belangrijke competentie van de zorgprofessional. Onder professionaliteit wordt verstaan dat je als hulpverlener niet teveel emotioneel betrokken raakt bij je cliënt. Dit zou niet goed zijn voor de zorgverlener zelf maar ook niet voor de cliënt. Pouwel van de Siepkamp denkt hier anders over. Hij heeft zich verdiept in de methode Gentle Teaching en het Boeddhisme. In zijn visie is het belangrijk dat zorgprofessionals bereid en in staat zijn om zich daadwerkelijk te verbinden met hun cliënten. Volgens Van de Siepkamp mag je als zorgverlener nooit afstand nemen van het lijden van je cliënt, zo schrijft hij in zijn boek “Zorg met compassie”.
De meeste zorgverleners hebben voor de zorg gekozen omdat ze er graag voor anderen willen zijn. Ze willen kwetsbare mensen helpen. Betrokkenheid bij de problemen van deze mensen sluit aan bij de natuur van de zorgprofessional. Voor een aantal hulpverleners is het juist teleurstellend als er geen contact kan zijn van mens tot mens of als er een veilige afstand moet worden gehouden tot de cliënt.
Volgens Van de Siepkamp is het de ware natuur van de zorgprofessional om het lijden van andere wezens te onderkennen en op te heffen (of verminderen). Afstand nemen van het lijden van je cliënt is geen actie vanuit je ware natuur, maar een actie vanuit je ego dat erop gericht is zichzelf te beschermen. Als we het zicht kwijt zijn op onze ware natuur dan kunnen we ook niet putten uit de kracht die erin verscholen zit.
Als een cliënt lijdt (emotioneel of fysiek) dan heeft deze er weinig aan als de professional meelijdt of als zijn begeleider gebukt gaat onder zijn lijden. Hij heeft er wel wat aan als hij voelt dat zijn begeleider hem vanuit betrokkenheid onvoorwaardelijk steunt en al het mogelijke doet om zijn lijden te verlichten. Of een grote emotionele betrokkenheid bij de cliënt wel of niet goed is, hangt mede af van de manier waarop de zorgprofessional ermee omgaat. Volgens Pouwel van de Siepkamp is het belangrijk dat je iets constructiefs doet als je geraakt bent door het lijden van je cliënt. Zet die energie om in handelen dat erop gericht is het lijden van je cliënt te verminderen of hem te helpen hier op een waardevolle manier mee om te gaan.
Volgens Van de Siepkamp is het belangrijk dat zorgprofessionals hun emoties – die worden opgeroepen door het contact met de cliënt – een plek (leren) geven. Het is nodig om je niet te laten leiden door angst of behoefte aan erkenning. Het is daarnaast essentieel dat de zorgprofessional goed voor zichzelf zorgt en zijn/haar grenzen bewaakt. Alleen betekent zorgen voor jezelf niet dat dit ten koste van anderen hoeft te gaan. Het is vaak mogelijk een balans te vinden in wat goed is voor jou en voor de ander.
Als het gaat om ernstige aandoeningen van chronische aard of problemen van psycho-emotionele aard dan volstaat het niet om alleen aan symptoombestrijding te doen. Het is dan ook nodig om contact te maken met de diepere dimensies in de cliënt. Zo wordt ernstig probleemgedrag bij cliënten vaak veroorzaakt door angst of onzekerheid. Als begeleiders deze angst niet kunnen wegnemen bij hun cliënt (of begeleiders denken dat ze het niet kunnen) verergeren de problemen alleen maar. De kans is groot dat er hulpverleners zich dan beperken tot beheersen van het probleemgedrag. Ze nemen afstand van het lijden van de cliënt. Er ontstaat een negatieve spiraal. Dit is niet alleen slecht voor de cliënt maar ook voor de begeleiders zelf.
Het is goed om problemen zoveel mogelijk op te lossen, als dat in je vermogen ligt of in het vermogen van de cliënt zelf. Het is volgens Van de Siepkamp zonde van de energie om te lang te blijven hangen in het probleem. Soms is het niet mogelijk om de problemen op te lossen. Het heeft dan ook weinig zin om hier teveel negatieve energie in te blijven steken. Het is bewonderenswaardig als begeleiders alles doen om het lijden van hun cliënten te verminderen, maar het is zinloos om te denken dat je al het lijden kunt voorkomen.
FORTIOR is gespecialiseerd in het organiseren van trainingen voor professionals die werken met mensen met een verstandelijke beperking. Bekijk hier ons volledige aanbod
Bronvermelding
Deze blog is gebaseerd op het boek “Zorg met Compassie” van Pouwel van de Siepkamp. Het boek bevat veel informatie en tips over hoe je als zorgverlener meer vanuit eigen kracht in de relatie tot anderen kunt staan. Bestel dit boek hier >>