Aantal keer bekeken: 2071 views
Cliënten met een ontwikkelingsbeperking reageren zeer sterk op de manier waarop hun begeleiders aanwezig zijn. Als een begeleider een slechte dag heeft dan voelen cliënten dat meteen en dat heeft een negatieve invloed op hun gedrag. Soms is het onvermijdelijk dat iemand een dag niet lekker in zijn vel zit maar voor professionals, die werken met kwetsbare mensen, kan het heel nuttig zijn om bewust aandacht te besteden aan hun attitude. Een van de aspecten die het denken en doen beïnvloeden, is het taalgebruik binnen het team van zorgverleners.
Een experiment van de Amerikaanse psycholoog John Bargh illustreert heel mooi hoe taalgebruik gedrag beïnvloedt bij “gewone” mensen. In een testsituatie bood Bargh zijn proefpersonen setjes van vier woorden aan, waarvan ze zinnen moesten maken. Bij sommigen zaten er vooral woorden tussen als ‘assertief’, ‘onbeleefd’ en ‘interrumperen’, bij anderen woorden als ‘geduld’, ‘beleefdheid’ en ‘respecteren’. De proefpersonen moesten zich na de test afmelden bij de proefleider die druk in gesprek was. Twee derde van de ‘assertieve’ groep onderbrak de gespreksleider. Bij de ‘beleefde’ groep was dat slechts 16%. (bron: https://www.kennislink.nl/publicaties/taal-werkt-ook-ongemerkt)
Vooral voor professionals die werken met kwetsbare mensen is het belangrijk om zich bewust te worden van hoe taalgebruik in het dagelijks leven het gedrag beïnvloedt. Pouwel van de Siepkamp traint begeleiders in de methode Gentle Teaching. Volgens Pouwel kan een bewuste woordkeuze begeleiders helpen hun relatie met cliënten te verbeteren en daarnaast meer plezier in hun werk te hebben.
Een voorbeeld: Begeleiders die werken met cliënten met een verstandelijke beperking zullen waarschijnlijk wel eens cliënten meemaken die steeds op een dwingende manier aandacht vragen. Het gedrag van deze cliënten zou gelabeld kunnen worden als “claimen”. Als begeleiders zo over hun cliënt denken geeft dit geen goed gevoel. Niemand wordt graag geclaimd en bovendien kost het ook nog eens bakken met energie. Dit zou er toe kunnen leiden dat begeleiders in de verdediging schieten en geïrriteerd reageren tegen de cliënt. Dit komt het welbevinden van de cliënt en begeleiders niet te goede.
Volgens Pouwel van de Siepkamp gaat het meeste negatieve of stigmatiserende taalgebruik volledig uit van de positie van de begeleider. Het geeft geen inzicht in de problemen die een persoon ervaart. De methode Gentle Teaching is er dan ook niet op gericht om het gedrag van mensen op te lossen te veranderen, maar op het probleem in te gaan, dat er aan ten grondslag ligt.
Als de begeleiders uit het voorbeeld andere woorden zouden kiezen voor het gedrag van hun cliënt dan zou hun gevoel – en daarmee hun gedrag – richting de cliënt kunnen veranderen. Ze zouden het gedrag van hun cliënt namelijk ook als volgt kunnen beschrijven: “Deze cliënt heeft onze aandacht en bevestiging nodig.” En als de begeleiders dit dan vervolgens op een welgemeende manier geven, dan kan het werk veel leuker worden. Volgens Pouwel van de Siepkamp zal de cliënt toch wel om aandacht komen vragen (wat je ook doet). Het is dan voor iedereen prettiger als begeleiders het geven van aandacht en bevestiging leuk gaan vinden.
FORTIOR is gespecialiseerd in het organiseren van trainingen voor professionals die werken met mensen met een verstandelijke beperking. Bekijk hier ons volledige aanbod
Bronvermelding
Deze blog is mede gebaseerd op de informatie op de website (versie 2014) https://gentleteaching.com/nl/