Aantal keer bekeken: 3586 views
De Affectief Bewuste Benadering (ABB) is een methode waarbij de begeleider naast de cliënt gaat staan. Eerst wordt gebouwd aan een vertrouwensrelatie. Pas als deze is ontstaan, kan gewerkt worden aan doelen. ABB is gebaseerd op gelijkwaardigheid en het stimuleren van eigen regie bij de cliënt. Voor een adequate begeleiding is het belangrijk dat begeleiders zich bewust zijn van hun eigen emotionele functioneren. ABB geeft manieren aan hoe je inzicht kunt krijgen in je eigen emoties en hoe je hier vervolgens bewust mee kunt omgaan.
Vaak wordt in de gehandicaptenzorg de term “affectief neutraal” gebruikt. Sommige zorginstellingen vinden het belangrijk dat je geen emoties toont als een bijvoorbeeld cliënt agressief is of ander moeilijk gedrag laat zien. Brian Twint en Bianca van Kouwen (de ontwikkelaars van ABB) konden niet zo goed overweg met de affectief neutrale benadering. Mensen – en dus ook begeleiders – hebben nou eenmaal emoties. Deze kun je niet uitschakelen. Brian en Bianca waren wel van mening dat het belangrijk is dat begeleiders inzicht hebben in hun emoties en dat ze strategieën hebben om bewust met deze emoties om te gaan. Dat was de belangrijkste aanleiding voor het ontstaan van de Affectief Bewuste Benadering.
De Affectief Bewuste Benadering is oorspronkelijk bedacht voor zwakbegaafde mensen en mensen met een lichte verstandelijke beperking. Het accent ligt op de werkzaamheid van de relatie tussen cliënt en begeleider. De begeleider stemt zijn benadering af op het cognitieve en emotionele niveau van de cliënt, waarbij de nadruk ligt op het emotionele niveau. Belangrijke voorwaarden voor een werkzame relatie zijn: Goed contact, structuur in het dagelijks leven en perspectief door (gezamenlijke) doelen. Naast het afstemmen op de cliënt, stemt de begeleider ook af op zijn eigen emotionele niveau.
Annemiek Veenstra (ABB-trainer en orthopedagoog) is sinds een jaar betrokken bij de Affectief Bewuste Benadering. Vijf jaar geleden studeerde ze af als orthopedagoog. Omdat ze meer directe werkervaring wilde opdoen met het werken met mensen met een verstandelijke beperking, begon ze haar loopbaan als persoonlijk begeleider. Geleidelijk ging ze steeds meer werken als orthopedagoog. In haar werk heeft Annemiek voornamelijk te maken met mensen met een ernstige verstandelijke beperking. Ze ontdekte dat elementen uit de Affectief Bewust Benadering heel goed toepasbaar zijn bij deze cliëntgroep. Annemiek geeft hiervan een voorbeeld:
“Anton is een volwassen cliënt met een ernstige verstandelijke beperking. Hij kon agressief reageren en hij was vaak angstig. Hij had in zijn leven veel verhuizingen meegemaakt. Het team van Annemiek begon eerst met het opbouwen van een vertrouwensrelatie. De begeleiders gaven Anton het gevoel dat hij mocht zijn zoals hij was. Keer op keer investeerden de begeleiders in de relatie, ook als dat moeilijk ging. Dit gaf Anton vertrouwen. Na twee jaar was er voldoende basis en kon gewerkt worden aan doelen.
Ook in het team is geïnvesteerd. De begeleiders kregen een weerbaarheidstraining waarbij meer de nadruk lag op de mentale weerbaarheid dan op de fysieke weerbaarheid. Binnen het team werden veel gesprekken gevoerd. Tijdens de start van elke dienst bespraken de begeleiders met elkaar hoe ze zich voelden die dag. Op basis van de emotionele draagkracht (op dat moment) van de individuele begeleiders werden de taken verdeeld. Als begeleider mag je namelijk ook wel eens een dag niet zo goed in je vel zitten.”
De Affectief Bewuste Benadering is een methode die voortdurend in ontwikkeling blijft. Zo heeft Annemiek in het afgelopen jaar een stappenplan ontwikkeld voor het implementeren van ABB bij de begeleiding van individuele cliënten. Dit maakt de methode nog praktischer dan deze al is. Het stappenplan wordt uitgebreid beschreven in het nieuwe boek van Annemiek en Brian: “Begeleiden met inzicht”.
In het boek “Begeleiden met inzicht” wordt omschreven hoe je vanuit de principes van de Affectief Bewuste Benadering inzicht kunt krijgen in je cliënt zodat je jezelf beter af kunt stemmen op de behoeften van deze persoon. Het boek “begeleiden met inzicht” is hier verkrijgbaar >>
FORTIOR is gespecialiseerd in het organiseren van trainingen voor professionals die werken met mensen met een verstandelijke beperking. Bekijk hier ons volledige aanbod