Aantal keer bekeken: 1111 views
Een verslag door prof. dr. Anton Došen
In afgelopen maanden organiseerde FORTIOR een Masterclass onder leiding van Prof. dr. Anton Došen over integratieve diagnostiek en behandeling van probleemgedrag en psychiatrische stoornissen bij mensen met een verstandelijke beperking. In dit artikel geeft Anton Došen een korte samenvatting van de resultaten die geboekt zijn door de deelnemers aan de masterclass.
Bij een integratieve benadering bekijkt de hulpverlener het probleemgedrag en psychiatrische stoornissen vanuit verschillende dimensies: de biologische, psychologische, sociale en ontwikkelingsdimensie. De problematiek wordt binnen een holistisch context geplaatst. Dit betekent, dat aandacht wordt besteed aan het bestaan van de persoon in zijn omgeving. Naast de biologische, psychologische en sociale aspecten is het ontwikkelingsperspectief belangrijk, vooral de persoonlijkheidsontwikkeling en de processen die tot problemen en psychopathologie leiden.
Na een holistische assessment wordt er een integratieve diagnose gesteld met het doel duidelijk te maken hoe de stoornis tot stand is gekomen (op welke bodem en door welke processen) en hoe de stoornis diagnostisch gedefinieerd en geclassificeerd moet worden. De integratieve diagnose dient als de basis voor planning van de integratieve behandeling. Deze bestaat uit twee fases: de eerste fase is de holistische behandeling van de persoon en vervolgens de integratieve behandeling van de stoornis. De holistische behandeling van de persoon bestaat voornamelijk uit de aanpassing van de omgeving aan de basale psychosociale behoeften van de persoon. Het ontdekken en adequaat inspelen op de basale emotionele behoeften van de persoon is een wezenlijke taak van de behandeling in deze fase. Voor de behandeling van de stoornis wordt de hulpverlening vanuit vier dimensies gepland: biologische dimensie (bijvoorbeeld medicatie), ontwikkelingsdimensie (tegemoet komen aan de basale emotionele behoeften), psychologische dimensie (bijvoorbeeld psychotherapie), sociale dimensie (bijvoorbeeld training van sociale vaardigheden en sociale interacties).
De masterclass bestond uit één theoriedag en 3 vervolgsessies. Tijdens de theoriedag werd het Multidimensioneel Model uitgebreid behandeld. De daarop volgende twee dagen werden een aantal casussen van cliënten met gedragsproblemen en psychiatrische stoornissen doorgesproken. Tegelijkertijd maakten de deelnemers integratieve behandelplannen. In opdracht werkten de deelnemers gedurende drie maanden met hun eigen cliënten aan de uitvoering van de behandeling op de basis van het integratieve behandelplan. De Masterclass werd beëindigd met rapportages van de deelnemers over de resultaten van de integratieve behandeling van hun cliënten.
De resultaten bij de 12 casussen waren als volgt:
• Bij zeven casussen (58%) werd aanzienlijke vermindering of verdwijnen van oorspronkelijk ernstige langdurende gedragsproblemen bij hun cliënt gemeld.
• Bij twee casussen (16%) is er een lichte verbetering opgetreden,
• terwijl drie cliënten (25%) met chronische psychiatrische stoornissen een langere behandeling nodig hadden.
De verstandelijke beperking van de cliënten varieerde van zeer ernstige tot een lichte beperking. In alle gevallen was de psychiatrische en gedragsproblematiek een ernstige aantasting van hun kwaliteit van leven en dat van hun omgeving. Het is interessant te vermelden dat de beste resultaten van de integratieve benadering werden bereikt door “behandeling” van de omgeving (informatie, training, ondersteuning, begeleiding). Psychotherapeutische, medicamenteuze en andere interventies bij de cliënten werden minder toegepast of gaven een kleiner resultaat. Deze bevindingen benadrukken nogmaals hoe belangrijk voor deze populatie de onderkenning van hun basale emotionele behoeften is en een adequaat inspelen op deze behoeften door de omgeving. Ontdekking van de basale behoeften van de persoon en aanpassing van de omgeving aan deze behoefte is een essentiële kant van de Integratieve benadering.
Deze positieve resultaten in de praktijk zijn aanmoedigend voor het trainen van hulpverleners in de methode van de Integratieve benadering bij mensen met een verstandelijke beperking en gedrags- en psychiatrische problemen.
FORTIOR is gespecialiseerd in het organiseren van trainingen voor professionals die werken met mensen met een verstandelijke beperking. Bekijk hier ons volledige aanbod