FORTIOR versterkt jouw kennis en kunde
Meer informatie
Let op! Beperkt aantal plaatsen beschikbaar.
Aantal keer bekeken: 1480 views
De SEO-R² is een gewaardeerde en veel gebruikte schaal om te kijken naar de emotionele ontwikkeling van een cliënt met een verstandelijke beperking. Het model van “De Draad” is eveneens een gewaardeerd model dat regelmatig wordt toegepast in de verstandelijk gehandicaptenzorg en speciaal onderwijs. Het is niet noodzakelijk om een SEO af te nemen om met “De Draad” te kunnen werken. Als er wel een ingevulde schaal beschikbaar is dan kan dit interessante informatie bevatten die vertaald kan worden binnen het model en methode van “De Draad”. In deze blog lees je daar meer over.
Het model en methode van “De Draad” is ontwikkeld door de Vlaamse orthopedagoog Gerrit Vignero. Hij is van mening dat ontwikkelingspsychologie en -pedagoge belangrijk zijn om antwoorden te vinden op eenvoudige en complexe vragen van mensen met een verstandelijke beperking. Het model van “De Draad” is een indeling van de ontwikkeling in een aantal stappen. Gerrit Vignero heeft dit vertaald naar type draden. “De draad” is een metafoor voor hechting en voor de verbinding tussen mensen die groeit door de verschillende ontwikkelingsstappen heen. Het gaat bij de draad dus niet alleen om de ontwikkelingsfasen van de cliënt maar ook om de verbondenheid met zorgfiguren.
Werken met de SEO-R² houdt het risico in dat professionals een cliënt in een vaste fase situeren. Het komt voor dat zorgprofessionals zeggen “deze cliënt zit in fase 1”. Een dergelijke uitspraak wekt de indruk dat een ontwikkelingsfase statisch en onveranderlijk is. Volgens het Model voor Emotionele Ontwikkeling is dit niet juist. Vaak is er sprake van dynamiek en kan de emotionele ontwikkeling variëren. In dit kader deed Bianca Vugts deze mooie uitspraak: “Een emotionele ontwikkelingsfase is geen stoel, je kunt er niet in zitten”
Binnen het model en methode “De Draad” wordt de SEO-R² dan ook niet ingezet om fasen vast te stellen maar om te kijken welke dynamiek er speelt. Er wordt meer gekeken naar de spanningsvelden en de discrepanties. De hoogste scores zeggen iets over de sterke draden, de laagste scores zeggen iets over het kwetsbare plekje in de draad. Het is ook belangrijk om te kijken welke verschillen er zijn tussen de scores van verschillende items. En of er verschillen zijn tussen wat de begeleiders en ouders aangeven bij de afname van de SEO-R².
De SEO-R² van Klaas, 15 jaar. Zijn globale score situeert zich in fase 3. Zijn wil en doorzettingsvermogen valt op. Hij wil zelf de draad trekken en hij slaagt daar op bepaalde momenten in. Daarnaast zijn er domeinen waar hij hoog op scoort. Deze domeinen hebben te maken met vaardigheden: het omgaan met materiaal, de invulling van vrije tijd en spelontwikkeling. Klaas is een handige jonge man met heel wat interesses en mogelijkheden voor interactie. Echter begeleiders hebben het idee dat hij dit niet altijd aankan. Ze voelen dat hij soms rond hen cirkelt en hun aandacht opeist. Op bepaalde momenten zijn ze hem totaal kwijt. Dan kan hij zichzelf verliezen in emotie en zelfs agressie. Dan wil hij niets. Zijn kwetsbaar plekje in de draad geeft de begeleiders veel zorgen. Je moet rekening houden met hoe vol de emmer van Klaas op een bepaald ogenblik is. Je moet hem bewust af en toe bijtanken. Als de poort toegaat moet je temporiseren. Fase 3 is de sterkste draad en fase 1 is de kwetsbare draad.
(citaat uit Ontwarring en ordening van de draad (2017), blz. 80)
Binnen het model van “De Draad” is de verbinding heel belangrijk. Hoe een begeleider de relatie met de cliënt ervaart bepaalt mede hoe hij de SEO-R² invult. Er kunnen (grote) verschillen zijn in de antwoorden die ouders geven en die begeleiders geven. Gerrit Vignero probeert dan niet te zoeken naar synchronisatie. Hij zit de verschillen als rijkdom en als inspiratie om te handelen.
Gerrit Vignero gebruikt de uitkomsten van de SEO-R² als vertrekpunt voor een gesprek over de relatie tussen cliënt in relatie tot de begeleider.
Als je de uitkomsten van de SEO-R² wilt vertalen naar het model van “De Draad” dan zijn er in de schaal domeinen die meer informatie geven dan andere. De belangrijkste domeinen in functie van de draad zijn: Omgang met belangrijke anderen. Beleving van zichtzelf in interactie met de omgeving, Angsten, Affectdifferentiatie, Agressieregulatie, Affectregulatie.
Gerrit Vignero heeft een werkschema ontwikkeld waarin de link tussen De Draad en de Schaal voor Emotionele Ontwikkeling duidelijk wordt. Het schema kun je hier downloaden
Een uitgebreide omschrijving van het model en methode “De Draad” vind je in het boek “Ordening en ontwarring van de draad. Verbindend werken met cliënten met probleemgedrag”
Elk jaar geeft Gerrit Vignero bij FORTIOR een tweedaagse cursus over het praktisch toepassen van “De Draad”. In deze cursus gaat hij onder andere in op de vertaling van de SEO-R² binnen het model en methode van “De Draad”. Lees hier meer over de cursus.
Bron:
Vignero, G. (2017). Ontwarring en ordening van de draad. Verbindend werken met cliënten met probleemgedrag. Antwerpen/Apeldoorn: Garant