FORTIOR versterkt jouw kennis en kunde
Meer informatie
Let op! Beperkt aantal plaatsen beschikbaar.
Aantal keer bekeken: 8610 views
Vaak wordt van mensen met een Autisme Spectrum Stoornis (ASS) gezegd dat ze emoties van anderen en van zichzelf niet goed begrijpen. Er zijn verschillende theorieën die autisme – en de uitdagingen die daarbij horen – proberen te verklaren. Een van de aannames is dat mensen met autisme weinig voelen. Er is echter ook een mogelijkheid dat mensen met autisme juist te veel voelen. Over deze laatste mogelijkheid gaat deze blog. Je leest over theorieën en ervaringen van mensen zelf waaruit blijkt dat emoties juist intenser beleefd kunnen worden door mensen met autisme.
De Intense Wereld theorie (Intense World Theory) is een relatief nieuwe neurologische verklaring van autisme beschreven door Kamila en Henry Markram (beide zijn doctor in de neurowetenschap). Volgens de theorie zijn bepaalde lokale neurale netwerken (aan elkaar verbonden zenuwcellen met een specifieke functie) in het brein van mensen met autisme hyperactief. Het idee bestaat dat deze hyperactieve netwerken autonoom worden en in het geheugen ingesleten raken. Dit zorgt voor een overdreven waarneming (hyper-perception), overdreven aandacht (hyper-attention), extreem geheugen (hyper-memory) en extreme emotionaliteit (hyper-emotionality). De omgeving kan door sommige mensen met autisme als zo intens worden ervaren dat ze zich hier het liefst van afkeren. Dit zou kunnen verklaren waarom mensen met autisme (sociale) situaties vermijden of zich er uit terugtrekken.
Een ervaringsdeskundige met autisme herkent zich in de intense wereld theorie en zegt hierover: ‘Als ik een kamer binnenloop dan voel ik wat iedereen voelt, en ik denk dat veel autisten dat hebben. Het probleem is dat het sneller binnenkomt dan ik het kan verwerken.‘ (bron: www.dekennisvannu.nl)
Wil je meer weten? Bekijk hier de studiedag.
Mensen met autisme hebben dezelfde emoties als ieder ander. Ze ervaren de emoties echter sterker dan neurotypicals. Het is alsof de volumeknop van de gewaarwording op maximum wordt gezet. Donna Williams was een Australische auteur met autisme. Ze beschreef dat zij regelmatig werd overspoeld door een gevoel: “De lichamelijke ervaring overheerst. Daardoor voelt een waarschuwing aan als terreur, een voorkeur als verliefdheid, minder fut hebben als een depressie.” (bron: https://www.participate-autisme.be)
Door de intense manier waarop emoties worden ervaren kunnen zelfs positieve emoties onaangenaam worden. Iksimij (een pseudoniem van een vrouw met klassiek autisme) schreef hierover in een blog voor FORTIOR: “Emoties kunnen heel groot voelen. Zo groot dat ze groter zijn dan ikzelf. Of dat nu een fijne of onaangename emotie is maakt niet uit. Groter zijn dan mezelf voelt altijd onprettig. Al ben ik dan natuurlijk liever heel blij dan heel boos. Het voelt compleet grenzeloos en ik ga dan wanhopig op zoek naar grenzen. Letterlijk en figuurlijk. Soms gaat dat zo ver dat ik mezelf pijn ga doen.” (bron: www.fortior.info)
Volgens Donna Williams is een ander probleem bij mensen met autisme een gebrek aan verbinding. Omdat de hersenen van mensen met autisme overladen worden met informatie zijn ze zich niet altijd bewust van hun emoties. Soms heeft iemand met autisme wel een bepaald gevoel, maar komt er geen feedback vanuit de hersenen. Of soms weet de persoon wel dat hij iets voelt, maar niet wat hij voelt. De hersenen kunnen aan de lichamelijke ervaring geen betekenis geven.
Wil je meer weten? Bekijk hier de studiedag.
In haar publicaties beschreef Donna Williams nog een laatste probleem, namelijk de verkeerde verwerking. Dit maakt het omgaan met emoties extra ingewikkeld. De hersenen halen verschillende gevoelens door elkaar omdat de context niet wordt meegenomen in de ervaring. Bijvoorbeeld als de persoon iemand tegenkomt die hij heel erg graag mag dan versnelt de hartslag en wordt de ademhaling dieper. Het lichaam van iemand met autisme kan dit interpreteren als “gevaar” waardoor de persoon juist vlucht in plaats van toenadering zoekt.
Het is redelijk bekend dat mensen met autisme de wereld om hen heen anders ervaren dan neurotypicals. Uit dit artikel blijkt wel dat mensen met autisme ook hun innerlijke wereld anders waarnemen. Dit maakt het herkennen van emoties (bij zichzelf en anderen) en het reguleren ervan een ingewikkelde opgave. Het kost sommige mensen met autisme dagelijks een groot deel van hun energie.
Voor Iksimij is emotieregulatie zelfs een dagtaak waarbij ze de hulp van anderen hard nodig heeft: “Emoties die door een negatieve situatie en/of ervaring ontstaan, zijn het meest lastig voor mij. Ik ga wiegen (van voor naar achter), me afsluiten, ijsberen, word onrustig. Vaak raak ik dan in paniek en word angstig van wat ik ervaar. En dat kan uitmonden in een flipbui. Ben ik juist heel blij dan ga ik flapperen, wiegen (van links naar rechts), springen, hummen (geluid maken). Echter ook dit kan uitmonden in een boze bui omdat ik het niet verwerken kan.” (bron: www.fortior.info)
FORTIOR organiseert in samenwerking met Els Ronsse (Psycholoog) een studiedag over hoe je mensen met autisme (en een normale begaafdheid) kunt helpen bij het herkennen en omgaan met emoties. Schrijf je hier in voor de studiedag
Bronnen
Webpagina: Anders Gevoelig https://www.participate-autisme.be/go/nl/autisme-begrijpen/wat-is-autisme/autisme-en-gevoelens/anders-gevoelig.cfm
Weblog: Worstelen met emoties https://www.fortior.info/worstelen-met-emoties/
Artikel: The Intense World Theory – an unifying theory of the neurobiology of autism https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3010743/
Online artikel: Overgevoelige autisten: https://dekennisvannu.nl/site/artikel/Overgevoelige-autisten/4875