Aantal keer bekeken: 2665 views
Oplossingsgericht werken heeft inmiddels zijn weg gevonden in de ondersteuning van mensen met een verstandelijke beperking. Deze manier van werken sluit namelijk goed aan bij ontwikkelingen in de zorg. Oplossingsgericht werken draagt bij aan “zelfbeschikking” en dat is een belangrijke factor in de kwaliteit van bestaan. Enkele jaren geleden verscheen in België een praktijkboek oplossingsgericht werken & visualisaties bij mensen met een verstandelijke beperking. De blog bevat een korte samenvatting van het boek.
Volgens de auteurs van het praktijkboek Chris Van Dam en Chris De Rijdt is oplossingsgericht werken zoveel meer dan een gespreksmodel of een verzameling technieken. Zo zegt Chris Van Dam: “Zonder technieken kun je oplossingsgericht werken, met alleen technieken niet”. Het is veel belangrijker hoe je met elkaar omgaat, hoe je in het leven staat en hoe je kwaliteit geeft aan je eigen leven en dat van anderen.
Als cliënten verbaal niet goed aan kunnen geven wat ze willen dan zijn visualisaties zijn een hulpmiddel om mensen met een verstandelijke beperking inspraak te geven.
Visualisaties zijn bedoeld om gesproken taal te verduidelijken en te ondersteunen. Het is niet de bedoeling dat visualisaties worden gebruikt als vervanging van gesproken taal. Bij het oplossingsgericht werken, worden visualisaties dus gebruikt als ondersteuning van de communicatie en om cliënten zelf keuzes te leren maken.
Pictogrammen, foto’s, tekeningen en voorwerpen zijn vormen van visualisaties. Ook geschreven taal kan helpen het gesprek te structuren. Deze laatste vorm verdient de voorkeur als een cliënt kan lezen.
Bejegening wordt door de auteurs ook heel belangrijk gezien bij ondersteund communiceren. Daarom worden hieraan een aantal bladzijdes gewijd in het praktijkboek. De volgende aandachtspunten worden genoemd:
In het praktijkboek wordt het Brugse model voor oplossingsgericht werken als uitgangspunt genomen. In Nederland is vooral het oplossingsgerichte model bekend dat in de VS werd ontwikkeld door Steve de Shazer en Insoo Kim Berg. In de jaren ’80 van de vorige eeuw ontstond ook een Europese variant. Het Korzybski instituut in Brugge ontwikkelde het Brugse model voor oplossingsgericht werken.
De vier basisprincipes van het oplossingsgericht werken volgens het Korzybski Instituut zijn:
In het WWW model wordt het proces van oplossingsgericht werken duidelijk gemaakt:
Het praktijkboek bevat veel praktische tips. Er worden voorbeelden getoond van hoe de vragen en gesprekstechnieken uit het oplossingsgericht werken ondersteund kunnen worden met pictogrammen. Deze picto’s zijn ontworpen door Bart Serriën die ontwerper is van de Sclera- pictogrammen. Als je het boek hebt aangeschaft, krijg je een code waarmee je het materiaal uit het boek kunt downloaden in kleur.
Zo zijn er een aantal visualisaties ontwikkeld om aan cliënten duidelijk te maken wat oplossingsgericht werken is. Vragen zijn heel belangrijk in het oplossingsgericht werken. De auteurs hebben daarom een aantal pictogrammen ontwikkeld voor de oplossingsgerichte vraag, de schaalvraag, de wondervraag en de vragen naar positieve uitzonderingen en successen.
In het boek staan ook een aantal leuke tips voor het geven van complimenten. Een leuk voorbeeld van een visualisatie is de complimentboom. Dit is een object dat is ontwikkeld om groepen te training in het geven van complimenten aan elkaar.
Door de auteurs wordt benadrukt dat het gebruik van visualisaties altijd maatwerk is. De kant en klare visualisaties uit het praktijkboek zijn voor een aantal cliënten prima geschikt. Bij andere cliënten moeten ze misschien worden aangepast of kunnen ze dienen als inspiratie voor een andere visualisatievorm
FORTIOR is gespecialiseerd in het organiseren van trainingen voor professionals die werken met mensen met een verstandelijke beperking. Bekijk hier ons volledige aanbod
