Spiegelneuronen helpen je om andere mensen te begrijpen. Dit is onmisbaar in het sociale verkeer. Spiegelneuronen zijn speciale zenuwcellen die nog niet zolang geleden per toeval werden ontdekt. Hoe werken spiegelneuronen? Hoe zit het met de spiegelneuronen in de hersenen van mensen met autisme?
De technieken om het menselijk brein te onderzoeken worden steeds beter. Een van deze technieken is Functional Magnetic Resonance Imaging (fMRI). Met een fMRI kunnen wetenschappers zien in welke hersengebieden de doorbloeding sterker is dan in andere gebieden. Hersengebieden die actief zijn – omdat ze een taak uitvoeren – hebben namelijk meer bloed nodig. Door het gebruik van fMRI kunnen wetenschappers beter begrijpen hoe onze hersenen functioneren.
Zo werd de jaren ’90 van de vorige eeuw werd – bij toeval – een belangrijke wetenschappelijk ontdekking gedaan door Giacomo Rizzolatti en zijn collega’s. Ze waren bezig met onderzoek naar de activiteit van neuronen (zenuwcellen) in de hersenen van aapjes. Ze zagen neuronen die niet alleen actief werden als de aapjes bewegingen zelf uitvoerden maar ook als ze anderen dezelfde beweging zagen doen. Ze noemde dit type neuronen “spiegelneuronen”.
Spiegelneuronen spelen een belangrijke rol bij sociaal begrip en interpersoonlijke relaties. Ze helpen je te begrijpen wat de ander voelt, denkt of doet. Spiegelneuronen zijn onder andere verantwoordelijk voor imitatiegedrag: Als twee mensen met elkaar in een ruimte zitten en een persoon legt zijn armen over elkaar, dan is de kans groot dat de ander dit automatisch ook doet.
Het kunnen imiteren van anderen is heel belangrijk. Ten eerste speelt imitatie een grote rol bij het leren van elkaar. Ten tweede is het ook heel belangrijk in het sociale verkeer tussen mensen. Hoe meer er gespiegeld wordt hoe meer solidariteit, betrokkenheid en saamhorigheid mensen ervaren (Hatfield, Cacioppo & Rapson 1994). Imitatie heeft een relatie met “empathie”. Uit onderzoek bleek dat er verschillen tussen mensen zijn in de mate waarin ze spiegelen. De meest empathische mensen, zijn mensen die het meest geneigd zijn om de houding, manieren en gezichtsuitdrukkingen van anderen te imiteren.(Chartrand an Bargh, 1999)
Lang is gedacht dat de spiegelneuronen bij mensen met autisme niet (goed) functioneren. Dit zou een van de redenen kunnen zijn dat zij zich minder kunnen verplaatsen in anderen. Uit recent onderzoek blijkt dat het spiegelsysteem bij mensen met autisme trager ontwikkelt. De spiegelneuronen worden actiever naarmate mensen met autisme ouder worden. Rond hun dertigste functioneert hun spiegelsysteem normaal en na deze leeftijd zelfs bijzonder goed. (bron: www.knaw.nl)
In deze post is slechts een klein deel besproken van wat bekend is over de werking van hersenen en spiegelneuronen. Wat kunnen we op dit moment met deze wetenschap over de werking van het brein? Onze indruk is dat kennis over de werking van ons brein mogelijk leidt tot meer inzicht. Maar de toepasbaarheid in behandeling van mensen met autisme is op dit moment beperkt.
FORTIOR is gespecialiseerd in het organiseren van trainingen voor professionals die werken met mensen met een verstandelijke beperking en/of autisme. Bekijk hier ons volledige aanbod