Aantal keer bekeken: 3955 views
Mensen met autisme ervaren over het algemeen vaker en langer stress dan mensen zonder autisme. Hiervoor zijn verschillende oorzaken te noemen. Als de stress chronisch wordt dan heeft dit ingrijpende gevolgen voor de fysieke en mentale gezondheid van mensen. Het is belangrijk om mensen met autisme te helpen om met stress en spanning om te gaan. In deze blog lees je wat de oorzaken en gevolgen van stress bij mensen met autisme.
Het is lastig om de gemeenschappelijke factor van autisme te benoemen. In de omschrijvingen van autisme worden vooral de gedragskenmerken genoemd. Maar waar komt het gedrag vandaan? Voor Anneke Groot werd autisme een stuk duidelijker toen ze begreep dat autisme een prikkelverwerkingsstoornis is. Omdat ze niet zo houdt van het woord “stoornis” houdt ze het erop dat autisme een andere manier van prikkels verwerken is.
Mensen met autisme ervaren de wereld heel anders dan neurotypische mensen (NT-er). Daarom gedragen zij zich anders en bedenken ze andere oplossingen. Dit gedrag en deze oplossingen zijn niet altijd passend in de wereld van de NT-ers.
De problemen in de prikkelverwerking (Sensorische Informatieverwerking) kunnen per persoon met autisme verschillen. Bij sommige mensen komen de prikkels te hard binnen en bij anderen komen de prikkels juist te zacht binnen. Als prikkels te hard binnenkomen, reageren mensen hier overgevoelig op. Iemand zal proberen om die prikkels te vermijden of om op andere manier demping te zoeken. Wanneer prikkels te zacht binnenkomen, raken mensen onderprikkeld. Hierdoor worden ze sloom en verliezen ze hun alertheid. Onderprikkelde mensen gaan prikkels zoeken (lees ook de blog over sensorische informatieverwerking en de invloed op gedrag).
Voor mensen met autisme is de wereld om hen heen vaak als chaotisch. Van nature hebben ze al weinig houvast. Daarnaast stuiten ze ook nog vaak op onbegrip en negatieve reacties uit hun omgeving. Dit levert opnieuw overprikkeling op. De afwijkende prikkelverwerking en reacties vanuit de omgeving kunnen volgens Anneke Groot veel stress en spanning opleveren.
Mensen met autisme kunnen daarnaast totaal gestrest raken van schijnbaar kleine dingen waar de meeste mensen zich misschien niet druk over zouden maken. Ze beleven sneller een extreem gevoel van stress. Vaak herkennen mensen met autisme het gevoel van stress niet zo goed bij zichzelf en hebben ze ook minder mogelijkheden voor coping.
De gevolgen van stress zijn voor mensen met autisme niet anders dan voor neurotypische mensen. Af en toe stress kan heel nuttig zijn, want dat houdt je scherp. Evolutionair gezien zorgt stress ervoor, dat mensen gevaarlijke situaties kunnen overleven (bijvoorbeeld als je wordt aangevallen door een roofdier). Het lichaam heeft een aantal een aantal mooie mechanismen beschikbaar die je helpen met levensbedreigende situaties om te gaan. bijvoorbeeld: het lichaam maakt adrenaline en insuline aan waardoor de spieren harder worden zodat ze langer kunnen vechten en vluchten. Het lichaam gaat prioriteiten stellen, zo komt bijvoorbeeld de spijsvertering even stil te liggen. Ook ontdoet het lichaam van onnodig gewicht door de darmen te legen (daarom hebben sommige mensen diarree bij stress). Het lichaam heeft ook een hormoon beschikbaar dat het opzwepend effect van stresshormonen verzacht en het lichaam helpt herstellen, dit is cortisol.
Als mensen chronische stress hebben, staat hun lichaam voortdurend in een overlevingsstand en probeert het hormoon cortisol het lichaam in balans te houden. Als mensen te lang worden blootgesteld aan een hoge dosis cortisol, heeft dit een neurotoxisch effect. Volgens neuropsycholoog Michael Portzky valt cortisol de hersencellen aan en raken deze hierdoor beschadigd, en dan vooral op het niveau van de verbindingen tussen de hersencellen. Chronische stress heeft op termijn onder andere ingrijpende gevolgen voor je denkvermogen, stemming en fysieke gezondheid.
De fysieke en mentale gevolgen van chronische stress kunnen zeer groot zijn daarom is het belangrijk dat mensen met autisme worden geholpen bij het omgaan met stress. Volgens Anneke Groot is het belangrijk om mensen met autisme houvast te geven en niet te “oordelen” over hun gedrag.
Het is mogelijk om mensen met autisme te leren omgaan met spanning en stress. Hierbij is het belangrijk om te kijken naar de oplossingen die mensen met autisme al zelf hebben bedacht. Mensen met autisme zijn namelijk heel slim in het vinden van manieren die hen helpen reguleren ook al zijn deze oplossingen in de ogen van neuro typische mensen wat wonderlijk.
FORTIOR is gespecialiseerd in het organiseren van trainingen voor professionals die werken met mensen met een verstandelijke beperking. Bekijk hier ons volledige aanbod!
Bronnen
Anneke Groot. (2015). Houvast. Contactgericht spelen en leren met kinderen in het autistisch spectrum. Amsterdam: uitgeverij SWP. ISBN 9789088505973.
Portzky, M. (2015) Veerkracht. onze natuurlijke weerstand tegen een leven vol stress. Tielt: Witsand Uitgevers