Aantal keer bekeken: 812 views
Aan mensen met een verstandelijke beperking worden relatief vaker psychofarmaca voorgeschreven dan aan mensen zonder beperkingen. Bij een groot gedeelte van deze mensen met een verstandelijke beperking is geen diagnose bekend van een psychiatrische stoornis. Medicatie wordt dan ingezet vanwege probleemgedrag. Het voorschrijven van psychofarmaca zonder een psychiatrische diagnose is controversieel.
Het voorschrijven van medicatie bij probleemgedrag is twijfelachtig om een aantal redenen. Ten eerste zijn psychofarmaca niet ontwikkeld voor het behandelen van gedrag. Ten tweede kan het gebruik van deze medicatie een averechts effect hebben, vooral bij langdurig gebruik ervan. Daarnaast is het lastig om met het medicijngebruik na verloop van tijd te stoppen. Tenslotte zijn er geen aanwijzingen gevonden die erop duiden dat psychofarmaca helpen om het probleemgedrag te verminderen.
Toch wordt medicatie vaak voorgeschreven vanwege probleemgedrag. Dit gebeurt waarschijnlijk vooral bij agressief of auto-agressief gedrag. Volgens de NVAVG gebruiken 44% tot 60% van de cliënten met een verstandelijke beperking – in grote instellingen – psychofarmaca. Kraijer (2004) ontdekte, dat een cliënt (instellingsbewoner) een significant hogere kans heeft, dat hij psychofarmaca toegediend krijgt, als hij naast een verstandelijke beperking een pervasieve stoornis heeft.
Wanneer de cliënt eenmaal medicatie gebruikt dan wordt de behandeling vaak onvoldoende geëvalueerd. Zo kan het medicijngebruik jarenlang doorgaan zonder dat er (nog) een indicatie bestaat.
Bij een goede indicatie kunnen medicamenten helpen de scherpe kanten van een stoornis weg te nemen. Ze kunnen het psychisch lijden van een persoon verminderen. Hierbij moeten hulpverleners waken voor onnodig medicijngebruik. Het uitgangspunt is dat de persoon behandeld wordt en niet het gedrag. Een zorgvuldige analyse van de cliënt – het liefst in multidisciplinair verband – is altijd noodzakelijk. Medicatie is bij voorkeur onderdeel van een gecoördineerd en integratief behandelplan.
Anton Došen zei aanleiding van de resultaten uit masterclass 2012 over integratieve diagnostiek en behandeling bij mensen met een verstandelijke beperking: “Het is interessant te vermelden dat de beste resultaten van de integratieve benadering werden bereikt door “behandeling” van de omgeving, zoals informatie, training, ondersteuning, begeleiding. Psychotherapeutische, medicamenteuze en andere interventies bij de cliënten werden minder toegepast of gaven een kleiner resultaat”
FORTIOR is gespecialiseerd in het organiseren van trainingen voor professionals die werken met mensen met een verstandelijke beperking. Bekijk hier ons volledige aanbod
Bronvermelding:
Došen, A. (2010). Psychische stoornissen, gedragsproblemen en verstandelijke handicap Een integratieve benadering bij kinderen en volwassenen. Assen, Van Gorcum (Deel 2. Praktische benadering, p. 117-119).
Došen, A. Succesvolle afsluiting Masterclass Integratieve diagnostiek en behandeling 2012.https://www.fortior.info/blog/entry/succesvolle-afsluiting-masterclass-integratieve-diagnostiek-en-behandeling-2012
Deb, S. e.a.(2006). Using medication to manage behaviour problems among adults with a learning disability. London, Royal College of Psychiatrists.https://www.intellectualdisability.info/mental-health/the-use-of-drugs-for-the-treatment-of-behaviour-disorders-in-adults-who-have-learning-intellectual-disabilities
Kraijer, D.W. (2004). Handboek autismespectrumstoornissen en verstandelijke beperking. Lisse: Harcourt.
NVAVG.(2007). Voorschrijven van psychofarmaca bij mensen met een verstandelijke beperking. https://www.nvavg.nl/upload/standaarden/standaard—2008-01-psychofarmaca.pdf