De Capabilitybenadering streeft er naar de mogelijkheden te vergroten om een betekenisvol leven te kunnen leiden. Mensen met een autisme hebben echter een andere manier van informatieverwerking, waardoor zij de wereld anders kunnen ervaren. Hulpverlening houdt hier vaak onvoldoende rekening mee, maar benadert de problemen waar de mensen met autisme mee kampen vanuit een ‘neurotypisch’ perspectief. Dit vraagt een voortdurende aanpassing van mensen met autisme aan dit perspectief, waarmee ze hun autistische manier van zijn verloochenen. “Putting on my best normal”, is de veelzeggende titel van een wetenschappelijke publicatie over sociale camouflage bij autisme. Om meer recht te doen aan de atypische manier van betekenisverlening moeten hulpverleners zich leren te verplaatsen in de ervaringswereld van mensen met autisme. Dit kan door je te verdiepen in de andere manier van informatieverwerking, maar vooral door op basis van gelijkwaardigheid elkaar te ontmoeten en met elkaar in gesprek te gaan. Als je een inclusieve samenleving nastreeft, vanuit het idee dat iedereen een burger mag zijn in deze samenleving, dan is een voorwaarde dat je elkaar leert kennen.
In het Capability College volgen jongeren met autisme en studenten Social Work en Pedagogiek samen een cursus over betekenisvol leven. De jongeren met autisme doen dit niet in een rol als patiënt of cliënt, maar als student die leert over zijn/haar eigen leven. De studenten Social Work en Pedagogiek leren, door samen met leeftijdgenoten met autisme hetzelfde programma te doorlopen, vanuit eigen ervaring wat het belang is van een betekenisvolle plek in de maatschappij en hoe zij daar later als hulpverlener iets in kunnen gaan betekenen. Die ontmoeting beïnvloedt de beeldvorming en geeft de deelnemers een positieve ervaring met inclusie. In de workshop bespreken we of en hoe dit kan bijdragen aan meer kansen voor mensen met autisme om op een voor hen betekenisvolle manier aan de maatschappij deel te nemen.
Dr Jan-Pieter Teunisse is lector Volwaardig Leven met Autisme aan de HAN University of Applied Sciences in Nijmegen. Daarnaast werkt hij als neuropsycholoog en onderzoeker in het Dr Leo Kannerhuis (onderdeel van Youz-Parnassia Groep), een hoogspecialistisch centrum voor autisme in Oosterbeek. Het lectoraat ziet het als belangrijkste opdracht om met praktijkgericht onderzoek en innovatieve projecten eraan bij te dragen dat meer kennis en inzicht beschikbaar komt voor zowel het onderwijs als de hulpverleningspraktijk, teneinde de voorwaarden te creëren voor een zo volwaardig mogelijk leven voor mensen met autisme en andere burgers in kwetsbare situaties.