Terug naar het overzicht

Waarom intercultureel werken essentieel is: een persoonlijk verhaal

FORTIOR versterkt jouw kennis en kunde

Intercultureel werken in de zorg voor kinderen, jongeren, volwassenen met een verstandelijke beperking of psychiatrische problematiek

Meer informatie

Let op! Beperkt aantal plaatsen beschikbaar.

Aantal keer bekeken: 37 views

 

FORTIOR organiseert in samenwerking met Licheng Chao (orthopedagoog en gz-psycholoog) een studiedag over intercultureel werken in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking of psychiatrische problematiek. In dit kader heeft FORTIOR aan Licheng een aantal vragen gesteld over haar persoonlijke ervaring met intercultureel werken.

 

Waar is het enthousiasme voor het intercultureel werken voor jou begonnen?

Het is zowel een enthousiasme als een urgentie. Mijn ouders zijn in China geboren en ik ben grootgebracht vanuit een Chinese cultuur, een collectivistische cultuur, oftewel een wij-cultuur. Ik wilde begrijpen waarom mensen deden zoals ze deden. Maar ook meer begrijpen waarom mijn ouders deden zoals ze deden. Waarom omgangsnormen, regels, waarden anders waren binnen mijn gezin dan buiten mijn gezin. En hoe ik deze verschillen kon begrijpen en plaatsen voor mezelf.

In het werk als orthopedagoog en psycholoog werd ik vaak geconfronteerd met situaties waarbij ik me afvroeg; waarom doen we dit eigenlijk zo? Mijn eigen culturele achtergrond kon ik meenemen als een klankbord hierbij om nieuwsgierig en kritisch te blijven op hetgeen wat we doen en beogen in dit mooie werkveld. Ik zag soms de vooroordelen, aannames, snelle conclusies en miste hierin soms de nieuwsgierigheid, de vragen, de nuances. Nooit vanuit slechte bedoelingen maar wel vanuit onvoldoende bewustzijn. Ik ben binnen mijn werk(veld) altijd op zoek naar manieren om culturen en mensen meer met elkaar te verbinden en zo te komen tot een meer afgestemde en zinvolle hulpverlening.
 

Wat houdt intercultureel werken naar jouw mening in?

Intercultureel werken is een manier van werken waarbij er rekening wordt gehouden met verschillende culturele achtergronden. Vaak hebben we als hulpverleners het idee dat we dat wel doen in ons werk, maar intercultureel werken gaat minder vanzelf dan we denken. Een tijd geleden las ik over de term ‘cultural humility’, oftewel culturele bescheidenheid, wat voor mij weergeeft wat intercultureel werken in moet houden. Dit is een houding van voortdurende zelfreflectie en de bereidheid om van anderen te leren. Het is geen vastgelegde set vaardigheden, maar een levenslang proces waarin nieuwsgierigheid en aanpassingsvermogen centraal staan. Intercultureel werken wordt hierdoor niet slechts een techniek, maar een fundamentele manier van denken en handelen. Het gaat om bewust worden en blijven van de eigen culturele bagage, nieuwsgierig zijn naar die van de ander, het niet weten maar samen zoeken naar wat werkt.
 

Waarom is het belangrijk dat zorgprofessionals rekening houden met de verschillende culturele achtergronden van cliënten en hun verwanten?

Het is goed om te realiseren dat onze visie op opvoeding, psychische problemen, de behandelingen die we aanbieden en ons zorgsysteem cultureel bepaald zijn. Intercultureel werken, zoals in het vorige antwoord staat beschreven is nodig, omdat het zorgt voor effectievere en betekenisvollere hulpverlening. Vaak tonen cliënten zich al kwetsbaar en komen ze met een hulpvraag de kamer en de organisatie binnen, en hoe zou het dan zijn als ze tegenover iemand komen die hen niet voldoende begrijpt? Het is aan ons om een brug te bouwen. Als we dat niet doen, missen we niet alleen verbinding, maar ook de kans om écht te helpen.

 

Wat is er nodig om op deze manier in zorgorganisaties te werken?

Het gaat om bewust worden en blijven van de eigen culturele bagage, nieuwsgierig zijn naar die van de ander, het niet weten maar samen zoeken naar wat werkt.

Maar het gaat verder dan dat. Het is nodig dat voldoende culturele diversiteit aanwezig is binnen teams, er dient ruimte te komen voor intercultureel bewustzijn en aandacht hebben voor thema’s die te maken hebben met cultuur en diversiteit. Het is belangrijk om de onbewuste regels die diversiteit beperken te herkennen in onze teams en ruimte maken voor het gesprek hierover. Het is belangrijk om de ‘vreemde ander’ in jezelf te herkennen en te onderzoeken wat iedereen in de groep aan eigen vreemds en anders bij zich draagt. Door te zoeken naar ‘de vreemde anderen’ in de groep komt er ruimte voor vreemde anderen van buiten de groep. Het vraagt wel moed – zowel van individuen als teams als van de organisatie – om hierop te investeren en ongemakkelijke gesprekken aan te gaan. Maar daar is precies waar groei plaatsvindt.


Waar zie je het in de praktijk wel eens misgaan?

Wanneer er onvoldoende geïnvesteerd wordt in een werkrelatie waarbij er oog en oor is voor andere culturele achtergronden, wat leidt tot stagnatie of onvoldoende effectiviteit van hulp of zelfs ongenuanceerde of verkeerde conclusies over de ander, in relatie tot problematieken, opvoeding en veiligheid. Het kan verder ‘misgaan’ wanneer teams en organisaties homogeen zijn en hiermee onbewust uitsluiting in stand houden door eenzijdige onzichtbare regels en normen te hanteren.

 

Welke meerwaarde heeft het voor jou persoonlijk om intercultureel te werken?

Intercultureel werken verrijkt je als professional en als persoon, door nieuwe perspectieven te ontdekken en betekenisvolle relaties op te bouwen. Het mooie is dat, hoe meer je de wereld van een ander leert kennen, hoe meer je ook over jezelf ontdekt.

Intercultureel werken heeft mijn eigen perspectief enorm verbreed. Het heeft me geleerd om geduldiger te zijn, empathischer, en om het onbekende niet als bedreigend maar als verrijkend te zien. Het maakt mijn werk betekenisvoller.

 

Hoe ingewikkeld / moeilijk is het om af te stemmen op diverse achtergronden van cliënten?

Het kan uitdagend zijn, vooral omdat veel culturele verschillen impliciet zijn. Het gaat niet om perfectie, maar om oprechte inspanning om de ander te begrijpen.

 

Meer leren over intercultureel werken in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking of psychische problematiek?

FORTIOR organiseert in samenwerking met Licheng Chao de studiedag “Intercultureel werken in de zorg voor kinderen, jongeren, volwassenen met een verstandelijke beperking of psychiatrische problematiek“ Op deze studiedag gaat Lincheng in op hoe kun je beter kunt omgaan met verschillende culturele achtergronden en levensbeschouwelijke overtuigingen in bijvoorbeeld de GGZ en gehandicaptenzorg? In deze training maak je een begin met het ontwikkelen van jouw transculturele houding en competenties.

Lees meer over de studiedag

Geïnteresseerd in meer artikelen zoals deze?
Blijf dan op de hoogte via onze nieuwsbrief.

">

Blijf op de hoogte van nieuwe trainingen, ontwikkelingen en onze informatieve artikelen