Fysiek
DOCENTEN: Anton Došen, Toos Ganzevoort en Jolanda Vonk
INHOUD: Een theoriedag en twee praktijkdagen over integratieve diagnostiek en behandeling van probleemgedrag en psychiatrische stoornissen bij mensen met een verstandelijke beperking.
ACCREDITATIE: werd aangevraagd bij NIP/NVO, accreditatie voor AVG op verzoek.
Deze studiedag wordt niet meer herhaald. Blijf op de hoogte van de FORTIOR scholingen en meld je aan voor de nieuwsbrief.
Inschrijven nieuwsbriefUit onderzoek is gebleken, dat kinderen, adolescenten en volwassenen met een verstandelijke beperking een aanzienlijk grotere kans hebben op het ontwikkelen van psychiatrische stoornissen en probleemgedrag dan leeftijdgenoten zonder verstandelijke beperking. Wanneer de verstandelijke beperking gepaard gaat met bijvoorbeeld epilepsie, zintuiglijke problemen, ADHD, ASS of een combinatie hiervan, wordt die kans alleen nog maar groter.
Als mensen met een verstandelijke beperking problemen hebben op het gebied van geestelijke gezondheid, heeft dit een negatief effect op hun deelname aan onder meer onderwijs, werk en maatschappelijk leven. Het is dus van groot belang dat we deze mensen kunnen helpen met een adequate interventiestrategie.
Volgens prof. Došen zijn gedragsproblemen en psychiatrische problemen vaak het gevolg van een inadequate omgang van de omgeving met de basale emotionele behoeften van de persoon. Dat is bijvoorbeeld het geval bij overvraging of onderstimulatie. Om te kunnen waarborgen dat er op een adequate manier wordt tegemoetgekomen aan de basale emotionele behoeften van de persoon, biedt de integratieve benadering vanuit een ontwikkelingsperspectief van prof. Došen een heel bruikbaar kader. Het model geeft richtlijnen voor diagnostiek en behandeling van gedragsproblemen of psychiatrische stoornissen bij kinderen en volwassenen met een verstandelijke beperking.
Het multidimensioneel model voor emotionele ontwikkeling en persoonlijkheidsontwikkeling is een belangrijk element in de integratieve benadering. Het integratieve model kan heel goed met andere methoden en modellen gecombineerd worden, bv. met het ontwikkelingsprofiel van Heijkoop of met relatiegerichte methoden zoals die van Greenspan (Floortime).
De cursus bestaaat uit een theoriedag die gegeven wordt door Anton Došen en twee praktijkdagen waarin de deelnemers een eigen integratief diagnose- en behandelplan uitwerken. De praktijkdagen worden begeleid door Jolanda Vonk en Toos Ganzevoort.
Een theoriedag
Anton Došen zal op deze dag spreken over de diagnostiek op basis van het multidimensioneel model en zal aandacht besteden aan beeldvorming en integratieve diagnose. De theoretische kant komt uitgebreid aan de orde. Hierbij zal vooral de betekenis van het niveau van emotionele ontwikkeling belicht worden. Dit is van belang voor het verklaren en begrijpen van de (complexe) problematiek bij mensen met een verstandelijke beperking.
Twee Praktijkdagen
De doelstelling van het praktijkgedeelte is enerzijds het adequaat leren toepassen van het model van Došen en anderzijds het zoeken van oplossingen voor complexe casussen uit de praktijk. Aan de orde komen de opeenvolgende elementen van de integratieve diagnostiek en behandeling:
1. Waarnemen (fenomeen)
2. Verklaren
3. Begrijpen (betekenis)
4. Definiëren (diagnose)
5. Behandelen
Het praktijkgedeelte van de cursus bestaat uit twee dagen. Op de eerste dag van de masterclass bespreken Jolanda Vonk en Toos Ganzevoort uitgebreid een aantal casussen van deelnemers volgens de systematiek van het integratieve model. Het is de bedoeling dat de deelnemers na de tweede dag van de cursus een integratief diagnose- en behandelplan voor hun cliënt klaar hebben dat voor feedback aan de docenten kan worden voorgelegd. Op de laatste cursusdag worden effecten van behandeling bij de casussen besproken.
De cursus komt het best tot zijn recht als multidisciplinaire teams van gedragsdeskundigen en/of AVG’s samen met bijvoorbeeld (coördinerend) begeleid(st)ers, interne leerlingbegeleiders, casemanagers, vaktherapeuten deelnemen. Wanneer deelname in multidisciplinair verband niet mogelijk is, kan men zich ook individueel inschrijven.
Zowel de theoriedag als het praktijkgedeelte van de cursus kunnen los van elkaar worden gevolgd. Tijdens de praktijkdagen worden voornamelijk casussen van deelnemers behandeld en wordt de theorie over het integratieve model van Anton Došen als bekend verondersteld. Het is raadzaam om de theoriedag voorafgaand aan de masterclass te volgen als je nog niet eerder een scholing hebt gevolgd over model van Anton Došen.
Professor dr. Anton Došen was kinderpsychiater en psychiater en als zodanig verbonden geweest aan het Observatiecentrum de Hondsberg in Oisterwijk. Later was hij directeur behandeling van Nieuw Spraeland, centrum voor behandeling van psychische en gedragsstoornissen bij mensen met een verstandelijke beperking, te Oostrum (thans STEVIG, onderdeel van Dichterbij). Tegelijkertijd was hij verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen als bijzonder hoogleraar met als leeropdracht “Psychiatrische aspecten van verstandelijke beperking”.
Door zijn educatieve activiteiten en publicaties nam hij meer dan dertig jaar landelijk en internationaal een vooraanstaande plaats in op het gebied van diagnostiek en behandeling van psychiatrische stoornissen en gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking. Hij ontwikkelde de SEO (Schaal voor Emotionele Ontwikkeling), het Ontwikkelingsdynamisch model en het model van integratieve diagnostiek en behandeling bij mensen met een verstandelijke beperking. Deze modellen worden gebruikt door deskundigen uit verschillende landen. Na zijn emeritaat zette hij zich nog volop in voor de ontwikkeling van de zorg van de geestelijke gezondheid van deze mensen.
Op 3 januari 2023 is Anton Došen overleden. FORTIOR heeft enkele jaren intensief met Anton samengewerkt. Met ontzag hebben we altijd geluisterd naar Antons grote kennis en kunde die hij liet zien tijdens studiedagen, congressen en masterclasses. We denken met liefde en dankbaarheid aan hem terug.
Bekijk de docent
| Ochtend | |
Opening |
|
Grondslag van het bio-psycho-sociaal ontwikkelingsmodel, Integratieve benadering |
|
| 11:00 | Pauze |
| 11:15 | Assessment, beeldvorming, integratieve diagnose en behandelingsstrategie |
| 12:30 | Lunch |
| Middag | |
| 13:30 | Gebruik van psychofarmaca, werking mechanisme, indicatie, evaluatie en bijverschijnselen |
| 15:15 | Pauze |
| 15:30 | Oefenen op voorbeelden uit de praktijk, video presentaties |
| 17:00 | Sluiting |
Voor de theoriedag en de masterclass wordt de volgende literatuur als gelezen verondersteld:
Došen, A. (2014). Psychische stoornissen, probleemgedrag en verstandelijke beperking. Een integratieve benadering bij kinderen en volwassenen. Assen: Koninklijke Van Gorcum BV. (vijfde herziene druk). ISBN 9789023252498.
Het hele boek, maar vooral hoofdstuk 5, 6 en 7.
Došen, A., Gardner W., Griffiths D., King R. & Lepointe A. (2008). Richtlijnen en principes voor de praktijk. Utrecht: Vilans & CCE.Verkrijgbaar bij het CCE: www.cce.nl
Greenspan, S.I., Wieder, S. & Simons, R. (2003). Als uw kind speciale aandacht nodig heeft. Intellectuele en emotionele groei stimuleren. Utrecht/Antwerpen: Kosmos-Z&K Uitgevers. Te bestellen bij de RINO via info@rino.nl
Heijkoop, J. (2003). Vastgelopen. Anders kijken naar begeleiding van met een verstandelijke handicap met ernstige gedragsproblemen. Soest: Uitgeverij Nelissen (vierde druk).
Vonk, J. & Hosmar, A. (2009). Emotionele ontwikkeling bij mensen met een beperking. Een denk- en handelingskader voor de praktijk. Leuven/Den Haag: Acco.
