Terug naar het overzicht

Depressie bij mensen met een verstandelijke beperking

09 nov 2017
Plaats
Fysiek

DOCENT: Anton Došen
INHOUD: Het ontstaan van depressie bij mensen met een verstandelijke beperking en/of een autisme spectrum stoornis bekeken vanuit het ontwikkelingsperspectief.
ACCREDITATIE: Is toegekend door het NIP K&J/NVO OG, NVvP en Register Vaktherapie.

Deze studiedag wordt niet meer herhaald. Wil je op de hoogte blijven van ons aanbod? Meld je dan aan voor de nieuwsbrief>>

 

Inschrijven nieuwsbrief

Depressie bij mensen met een verstandelijke beperking belicht vanuit het ontwikkelingsmodel

Depressie, dysthymie en hiermee verwante stemmingsstoornissen zoals manie, manisch-depressieve (bipolaire) en “rapid cycling” stoornissen komen relatief vaak voor bij mensen met een verstandelijke beperking en/of een autistisme spectrum stoornis (ASS). In veel gevallen is het moeilijk om een stemmingsstoornis vast te stellen bij mensen met een ontwikkelingsbeperking. Hiervoor zijn meerdere oorzaken te noemen: Ten eerste is het ontstaansmechanisme van een depressieve stoornis bij mensen met een verstandelijke beperking en/of ASS anders dan bij mensen zonder beperkingen vanwege een verschil in ontwikkeling en levensomstandigheden. Mensen met een ontwikkelingsbeperking worden namelijk vaker geconfronteerd met ongunstige en traumatische omstandigheden. Op de tweede plaats wijkt de verschijningsvorm (symptomatologie) van een stemmingsstoornis bij mensen met een ontwikkelingsbeperking af van die bij mensen met een normale intelligentie. Zo kan met name agressief of zelf verwondend gedrag een depressie maskeren. Als dit niet wordt onderkend, kan de depressie niet adequaat behandeld worden.

 

Inzicht in depressie door het ontwikkelingsdynamisch model

In de ontwikkelingsdynamische benadering wordt de persoon met een ontwikkelingsbeperking bekeken vanuit zijn persoonlijkheidsontwikkeling en emotionele ontwikkeling. Er wordt aandacht besteed aan de gehechtheids- en individuatie processen, traumatische ervaringen, opgestapelde chronische stresservaringen, chronische overvraging en overbelasting. Als psychiatrische stoornissen, zoals stemmingsstoornissen, worden bekeken vanuit het ontwikkelingsmodel dan leidt dit tot beter inzicht in de omstandigheden waarin de stoornis kon ontstaan. Daarnaast kan deze manier van kijken helpen om het gedrag en psychische toestand van de persoon beter te begrijpen. Angst bijvoorbeeld kan ten grondslag liggen aan een depressie, maar kan ook een symptoom van depressie zijn. De differentiatie tussen angststoornis en depressie kan dan een moeilijke taak worden. Inzicht in ontwikkelingsprocessen kan in deze complexe gevallen de betekenis van de symptomen en het ontstaan van depressie duidelijk maken. Dit inzicht is onmisbaar voor de juiste hulpverlening. De benadering van depressie en andere stemmingsstoornissen vanuit ontwikkelingsmodel is innovatief en veel belovend.

Doel en inhoud van de studiedag

Het doel van de studiedag is, dat de aangeboden kennis professionals in staat stelt breder naar hun cliënt te kijken. Hierdoor kunnen ze diagnostiek, ondersteuning en behandeling effectiever afstemmen op de behoefte van de persoon met een ontwikkelingsbeperking.
Anton Došen (psychiater en kinderpsychiater) zal op de studiedag de volgende thema’s behandelen:

  • de onderkenning van biologische, psychologische en sociale factoren die tijdens het ontwikkelingsproces een rol kunnen spelen bij het ontstaan van depressie en andere stemmingsstoornissen
  • de oorzaken en verschijningsvormen van depressie op verschillende niveaus van emotionele ontwikkeling
  • risicofactoren zoals het Down syndroom, epilepsie, dementie, autisme, vroege traumatische en stresserende ervaringen
  • holistisch onderzoek, integratieve diagnostiek en behandeling, geïllustreerd met gevalsbeschrijvingen uit de praktijk en met videobeelden.

Studiebelasting & voorbereiding

Deze studiedag is zonder voorbereiding te volgen. Als je dat wenst kun je vooraf de aanbevolen literatuur lezen.

De studiebelasting van deze scholing bestaat uit het aantal contacturen. Het aantal contacturen is 6 uur.

Doelgroep

De studiedag is bedoeld voor orthopedagogen, psychologen, diagnostisch medewerkers, therapeuten, psychiaters en AVG.

Accreditatie

Accreditatie is toegekend door:

  • Register Vaktherapie voor 6 punten
  • het accreditatiebureau NIP K&J/NVO OG (herregistratie 6 punten, behandeling 1 punt, diagnostiek 1,5 punten, overige taken 0,5 punt)
  • De Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie voor 5 punten

Anton Došen

Professor dr. Anton Došen was kinderpsychiater en psychiater en als zodanig verbonden geweest aan het Observatiecentrum de Hondsberg in Oisterwijk. Later was hij directeur behandeling van Nieuw Spraeland, centrum voor behandeling van psychische en gedragsstoornissen bij mensen met een verstandelijke beperking, te Oostrum (thans STEVIG, onderdeel van Dichterbij). Tegelijkertijd was hij verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen als bijzonder hoogleraar met als leeropdracht “Psychiatrische aspecten van verstandelijke beperking”.

Door zijn educatieve activiteiten en publicaties nam hij meer dan dertig jaar landelijk en internationaal een vooraanstaande plaats in op het gebied van diagnostiek en behandeling van psychiatrische stoornissen en gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking. Hij ontwikkelde de SEO (Schaal voor Emotionele Ontwikkeling), het Ontwikkelingsdynamisch model en het model van integratieve diagnostiek en behandeling bij mensen met een verstandelijke beperking. Deze modellen worden gebruikt door deskundigen uit verschillende landen. Na zijn emeritaat zette hij zich nog volop in voor de ontwikkeling van de zorg van de geestelijke gezondheid van deze mensen.

Op 3 januari 2023 is Anton Došen overleden. FORTIOR heeft enkele jaren intensief met Anton samengewerkt. Met ontzag hebben we altijd geluisterd naar Antons grote kennis en kunde die hij liet zien tijdens studiedagen, congressen en masterclasses. We denken met liefde en dankbaarheid aan hem terug.

 

 

 
Bekijk de docent

Ochtend
09:30

Opening

09:45

Bio-psycho-sociale en ontwikkelingsverklaring van depressie

11:00

Pauze

11:15

Karakteristiek van depressie op verschillende ontwikkelingsniveaus

12:30

Lunchpauze

 
Middag
13:30

Beeldvorming, diagnose en behandeling

14:15

Pauze

14:30

Vervolg Beeldvorming, diagnose en behandeling

15:15

Pauze

15:30

Casusbesprekingen, videobeelden en discussie

17:00

Afsluiting

Aanbevolen literatuur:

Došen, A. (2014). Psychische stoornissen, probleemgedrag en verstandelijke beperking. Een integratieve benadering bij kinderen en volwassenen. Assen: Koninklijke Van Gorcum BV. (vijfde herziene druk). ISBN 9789023252498. Bestel dit boek hier >>

nieuwsbrief

">

Blijf op de hoogte van nieuwe trainingen, ontwikkelingen en onze informatieve artikelen