DOCENT: Paula Sterkenburg
INHOUD: vanuit de gehechtheidtheorie word moeilijk te begrijpen gedrag besproken. Het verband tussen gehechtheid en stress zal worden uitgelegd. Ook zal worden stilgestaan bij de elementen die belangrijk zijn voor het aangaan en onderhouden van vertrouwensrelaties met cliënten.
Inschrijven nieuwsbrief
De afgelopen jaren is er steeds meer aandacht voor het thema ‘Gehechtheid’. Dit is zeker terecht want wetenschappelijk onderzoek laat zien dat een veilige gehechtheidsrelatie mensen met een verstandelijke en/of meervoudige beperking helpt beter met stress om te gaan. Neem bijvoorbeeld Sonja: Bij haar is een verstoorde gehechtheid vastgesteld. Met haar gedrag liet Sonja zien dat zij veel stress had:
‘Sonja is een meisje met veel gedragsproblemen. Ze kan anderen zomaar zonder reden krabben en bijten. Tijdens een volgend moment kan ze weer lachen en genieten. We begrijpen niet waarom ze zo overstuur raakt. Het lukt ons niet om haar te troosten of gerust te stellen wanneer zij zo overstuur is. Met haar gedrag lijkt ze juist anderen en ons als begeleiders op een afstand te houden. Als begeleiders weten we niet hoe om met haar om te gaan’.
Dankzij een nieuw ontwikkelde behandelingsvorm kan ze nu stressvolle gebeurtenissen beter verwerken. Tijdens de studiedag: ‘Gehechtheid en Stressregulatie’ zal vanuit de gehechtheidtheorie moeilijk te begrijpen gedrag, zoals dat van Sonja, besproken worden. Het verband tussen gehechtheid en stress zal worden uitgelegd. Tevens zal worden stilgestaan bij de elementen die belangrijk zijn voor het aangaan en onderhouden van vertrouwensrelaties met cliënten.
Gehechtheid is een van de vroege fasen in de sociaal-emotionele ontwikkeling van een kind en begint meestal wanneer een kind een maand of zes oud is. Een veilige hechting schept voor een kind de mogelijkheid op onderzoek uit te gaan en zijn zelfstandigheid te ontwikkelen. In deze fase leert een kind vooral een emotionele relatie met anderen aan te gaan. Een vaardigheid dus die voor zijn verdere leven van belang is. Met andere woorden: een veilige hechting is de basis voor een gezonde ontwikkeling. Paula Sterkenburg belicht op de studiedag een belangrijk element daarvan, namelijk stressregulatie. Goed omgaan met stress is voor veel mensen met een verstandelijke beperking een lastige opgave.
De kwaliteit van gehechtheid hangt samen met de manier waarop ouders en verzorgers op de communicatieve uitingen van het kind reageren en omgekeerd hoe het kind op de toenadering van ouders en verzorgers reageert. Kinderen met een ontwikkelingsachterstand lopen een groter risico op een verstoorde hechting dan zich normaal ontwikkelende kinderen. En in hun latere leven hebben ze met de gevolgen te maken. Kunnen deze kinderen en volwassen geholpen worden en zo ja hoe? Wat kunnen begeleiders het beste doen om deze cliënten te ondersteunen?
De studiedag is bedoeld voor professionals die kinderen en volwassenen met een verstandelijke of meervoudige beperking ondersteunen, zoals:
Paula Sterkenburg is bijzonder hoogleraar ‘Mensen met een visuele of visuele én verstandelijke beperking; sociale relaties & ICT’ aan de Vrije Universiteit Amsterdam. De leerstoel is ingesteld door Stichting Bartiméus en het Bartiméus Fonds. De leerstoel verbindt twee zorggebieden, de zorg voor mensen met een visuele beperking en die voor mensen met een visuele én verstandelijke beperking. Daarnaast verbindt de leerstoel wetenschap en praktijk door het onderbouwen van toepassingen en het toetsen ervan in de praktijk. Ze is coördinator van de academische werkplaats ‘Sociale Relaties en Gehechtheid’ van de Bartiméus – Vrije Universiteit (sinds 2009) en samen met Mirjam Wouda coördinator van het Ons Tweede Thuis – Vrije Universiteit samenwerkingsverband (sinds 2015). Huidige projecten zijn onder andere: ‘EMB en ICT’; ‘Sociale relaties en ICT’; ‘Robot Bart stopt het pierkeren’; ‘Stimulatiekleed voor kinderen met een visuele beperking’. klik hier voor een overzicht
Bekijk de docent
Ochtend | |
10:00 | Opening |
10:15 | Overzicht hechten en gehechtheid |
11:15 | Pauze |
11:30 | Overzicht hechten en gehechtheid |
12:30 | Lunch |
Middag | |
13:30 | Casus: gehechtheid bij mensen met een matige / lichte verstandelijke beperking |
14:30 | Pauze |
14:45 | Casus: gehechtheid bij mensen met een ernstige verstandelijke beperking. |
16:00 | Vragen uit het publiek |
16:30 | Afsluiting |
Sterkenburg, P.S. & Schuengel, C. (2008). Psychotherapie voor kinderen met ernstige visuele en verstandelijke beperkingen. Pedagogiek, februari, 21-0.
Sterkenburg, P.S. & Schuengel, C. (2008). Behandelprotocol ‘Integratieve Therapie voor Gehechtheid en Gedrag’. In C. Braet & S. Bögels (Eds.), Protocollaire behandelingen voor kinderen met psychische klachten. (pp. 409-424). Amsterdam: Boom.
Wapenaar, J. (2008). Hechting beïnvloedt gedrag. Markant, 13(1), 14-16.