Fysiek
Accreditatie
DOCENT: Erik De Belie
INHOUD: Hoe kun je teams met begeleiders ondersteunen bij helpende beeldvorming zodat zij meer inzicht krijgen in de noden van cliënten met een verstandelijke beperking en gedragsproblemen. Hierdoor zijn begeleiders beter in staat tot een veilige betrouwbare relationele afstemming. Tijdens de studiedag wordt gewerkt met eigen casussen van deelnemers.
TOELATINGSEISEN: Om deel te kunnen nemen moet je de studiedag “mentaliseren als veilige basis voor emotionele verbinding” of “Van kwetsuur naar litteken” hebben gevolgd.
TIJDSDUUR: Op 6 oktober 2023 van 9:30 tot 16:30 uur.
ACCREDITATIE: Is toegekend door NIP K&J / NVO OG (geldt ook voor SKJ).
LOCATIE: Utrecht
INVESTERING: €305,00 per persoon inclusief koffie, thee en lunch. De scholing van FORTIOR is vrijgesteld van BTW.
Bij het bieden van ondersteuning aan cliënten met een verstandelijke beperking en bijkomende gedrags- en emotionele problemen worden begeleiders/ouders niet zelden ‘uitgedaagd’. Op deze momenten merkt de zorgfiguur dat zijn afstemming in de mist dreigt te gaan. Het betreft veelal ‘uitdagend’ of negatief gedrag waardoor de relationele stress toeneemt en de zorgfiguur het gevoel heeft zijn cliënt kwijt te raken. Het kan ook gaan over groepssituaties waarin de afstemming op meerdere cliënten en hun interacties verkeerd loopt.
Bij het beschrijven van deze situatie schenken we aandacht aan een ‘eerste inschatting’: hoe begrijpen zorgfiguren spontaan het gedrag van deze cliënt (of cliënten)? Wat doet dit met hen? Op welke wijze hebben ze gereageerd? Hoe reageerde de cliënt? Hiernaar empathisch en waarderend luisteren leidt ertoe dat zorgfiguren zich erkend voelen, waardoor ‘ademruimte’ ontstaat: de spanning neemt af, rust en verbinding met zichzelf én met de collega’s worden bevorderd. Dit eerste luisteren geeft bovendien reeds informatie over welke thema’s er mogelijk spelen. Wanneer zorgfiguren zich bijvoorbeeld vooral onmachtig of angstig voelen, houden we er rekening mee dat ze aanvoelen wat hun cliënt op hen projecteert in het kader van overdracht en tegenoverdracht.
Deze eerste reflecties vormen een opstap naar ‘helpende beeldvorming’, een beeldvorming die een kompas biedt om zich af te stemmen op de onderliggende (ontwikkelings-)noden van de cliënt. Tijdens dit beeldvormingsproces wordt een cliënt beschouwd als een unieke persoon met een eigen levensverhaal en ontwikkelingsthema’s, binnen betekenisvolle contexten. In de loop van dit proces kan een inschaling gebeuren van de verschillende emotionele ontwikkelingsnoden en domeinen aan de hand van een SEO-R² (Morisse & Došen, 2016) om tot een gedifferentieerd beeld te komen. Het is hierbij steeds belangrijk om zowel de krachten als de kwetsbaarheden van een cliënt in kaart te brengen. De krachten vormen de hefbomen om met de kwetsbaarheden om te gaan. Het ‘kijken’ naar een cliënt en de relatie wordt tijdens het reflectieproces verbonden met ‘naar binnen kijken’ van de zorgfiguren: wat doet het gedrag van deze cliënt met ons? Deze vraag is essentieel omdat het relationeel aanbod vanuit onszelf vertrekt. Wanneer we in contact staan met onze eigen noden en met wat deze cliënt bij ons oproept, helpt dit ons om hiermee om te gaan. Dit is van groot belang omdat bij het werken met deze gekwetste cliënten ons eigen stress- en gehechtheidssysteem geactiveerd wordt.
Helpende beeldvorming inspireert op deze manier een veilige en betrouwbare relationele afstemming. Wanneer een cliënt open staat voor de emotionele beschikbaarheid van de zorgfiguur, is er ruimte voor herstel en kan er samen verder op weg worden gegaan. Indien het aanbod niet aanslaat, is er waarschijnlijk iets over het hoofd gezien en wordt het reflectieproces hernomen.
Dit proces van helpende beeldvorming veronderstelt een dynamische en vloeiende reflectieve dialoog tussen hulpverleners, waarbij aandacht geschonken wordt aan het betrekken van de context (ouders) en de cliënt zelf:
De ervaringsgerichte verdiepingsdag levert het meeste profijt op, als men zich in duo’s (begeleider en orthopedagoog of psycholoog) aanmeldt waarbij men een eigen casus kan voorstellen. Er wordt vooraf een selectie gemaakt van de ingezonden casussen aangezien er ruimte is voor twee verkenningen. Indien je alleen komt, ben je ook van harte welkom. Je neemt actief deel aan het proces en aan het einde van de dag wordt stil gestaan bij het vertalen van wat je leerde naar jouw werkvloer en collega’s.
Het maximale aantal deelnemers is twaalf.
De volgende thema’s komen aan bod:
Aan het einde van de studiedag heb je:
Om aan deze verdiepingsdag over helpende beeldvorming te kunnen deelnemen is het volgen van de studiedag Mentaliseren als “veilige basis” voor emotionele verbinding noodzakelijk. Deze studiedagen verschaffen namelijk de basale kennis voor de verdiepingsdag. De studiedag Van kwetsuur naar litteken, die in 2019 heeft plaatsgevonden, is ook een goede basis.
Gewerkt wordt aan de hand van door de deelnemers ingebrachte casussen. Deze worden besproken aan de hand van het model Mentaliseren in proces, dat op de inleidende dag aan de orde is geweest. De deelnemers wordt gevraagd de casus een week van tevoren aan de docent te sturen via inschrijvingen@fortior.info.
De studiebelasting van deze scholing bestaat uit het aantal contacturen. Het aantal contacturen is 6 uur.
Overige accreditaties in overleg
Heb je een andere accreditatie nodig dan hierboven staat vermeld? Stuur dan een bericht naar inschrijvingen@fortior.info met de vraag of de gewenste accreditatie kan worden aangevraagd. FORTIOR zal je dan expliciet laten weten of de accreditatie wel of niet zal worden aangevraagd.
FORTIOR reikt aan het eind van de dag certificaten uit. Op het certificaat staan de accreditaties en hun ID-nummers vermeld.
Voor sommige registers van beroepsverenigingen, zoals bij NIP K&J / NVO OG, kwaliteitsregister Paramedici, KNGF, Register Vaktherapie en Registerplein, voert FORTIOR de presentie in. Hiervoor hebben wij het nummer nodig waarmee je in het register bent ingeschreven.
Als FORTIOR geen nummer van je heeft, dan kan de presentie niet worden ingevoerd. Zorg er dus voor dat je correcte nummer bekend is bij FORTIOR!
Erik De Belie (°1955) is opgeleid als master in de orthopedagogiek. Hij begon te werken in 1980 met kinderen en jongeren met een verstandelijke beperking en hun gezinnen. Omwille van zijn interesses voor het ondersteunen van cliënten met een verstandelijke beperking met bijkomende GGZ-problemen en voor contextgericht werken volgde hij bijkomende psychotherapeutische opleidingen (Cliënt-Centered & Psychodynamische kindertherapie) . Hij was coördinator van een Europees project rond preventie en hulpverlening bij seksueel misbruik. Daarna werkte hij enkele jaren aan de Universiteit Gent rond het ondersteunen van ouderschap en gehechtheid. Zo kwam hij op het spoor van ‘Emotional Availability’ (Biringen, Colorado University – Nicole Vliegen, KU Leuven). Dit denkkader vertaalde hij terug in de praktijk in zijn werk als orthopedagoog en psychotherapeut met cliënten en een verstandelijke beperking en hun context.
Bekijk de docent
| Ochtend | |
| 09:30 | Opening |
| 09:35 | Voorstellen en verkennen van casus 1 |
| 10:45 | Pauze |
| 11:00 | Helpende beeldvorming in proces: casus 1 |
| 12:00 | Lunchpauze |
| Middag | |
| 13:00 | Voorstellen en verkennen van casus 2 |
| 14:30 | Pauze |
| 14:45 | Helpende beeldvorming in proces: casus 2 |
| 16:15 | Afronding: terugblikken op de dag, conclusies, resterende vragen. |
| 16:30 | Einde |
Literatuur
De Belie, E. & Van Hove, G. (2013). Wederzijdse emotionele beschikbaarheid. Mensen met een verstandelijke beperking, hun context en begeleiders samen op weg. Antwerpen – Apeldoorn: Garant. Bestel het boek hier >>
Morisse, F., De Belie, E., Blontrock, M. & Verhasselt, J. (2016) Emotionele ontwikkeling in verbinding. Coachen van begeleiders van cliënten met probleemgedrag. Antwerpen-Apeldoorn: Garant.
De Belie, E. & Vliegen, N. (2019). Gedesorganiseerde gehechtheid bewerken: individuele kindertherapie binnen een dragend netwerk. Tijdschrift voor orthopedagogiek, kinderpsychiatrie en kinderpsychologie. 3 – 4, 171 – 180.
De studiedag vindt plaats in Utrecht. De exacte locatie wordt binnenkort bekend gemaakt.
