DOCENTEN: Filip Morisse, Leen De Neve
INHOUD: Hoe kun je normaal gedrag versus psychopathologie herkennen en differentiëren bij mensen met een verstandelijke beperking? Hoe kun je vervolgens de ondersteuning en behandeling afstemmen? Hoe kan de omgeving optimaal aangepast worden? De inhoud van de studiedag is gebaseerd op de ontwikkelingsdynamische benadering van Anton Došen.
TIJDSDUUR: een studiedag op 2 december 2024 van 9:30 tot 16:15
LOCATIE: Utrecht
ACCREDITATIE:: is toegekend door Kwaliteitsregister V&V en Register zorgprofessionals en door het NIP K&J / NVO OG (geldt ook voor SKJ).
INVESTERING: 315,00 p.p. inclusief koffie, thee en lunch. FORTIOR is vrijgesteld van BTW.
Mensen met een verstandelijke beperking kunnen ingewikkeld, zogenaamd moeilijk te begrijpen gedrag laten zien. Denk hierbij aan bijvoorbeeld: claimen, dwang, verbale en fysieke agressie of zelfbeschadiging. Een psychiatrische stoornis is één van de mogelijke oorzaken van dit gedrag. Als begeleiders niet adequaat kunnen omgaan met geestelijke gezondheidsproblemen (of probleemgedrag) bij mensen met een verstandelijke beperking dan heeft dat een aantal nare consequenties voor zowel de cliënt als zijn begeleiders:
Kinderen, jongeren en volwassenen met een verstandelijke beperking zijn extra kwetsbaar op vlak van geestelijke gezondheid. Uit onderzoek blijkt dat bij mensen met een verstandelijke beperking 3 tot 5 keer meer probleemgedrag en psychiatrische stoornissen voorkomen dan bij de normaal begaafde populatie, in het bijzonder op vlak van gehechtheid. Personen met een verstandelijke beperking en bijkomende gedrags- en/of psychiatrische problemen hebben recht op en nood aan ‘geestelijke gezondheidszorg’. Deze ondersteuning zou zich zowel moeten richten op gewone als op speciale noden, zowel in inclusieve ondersteuningsvormen als in gespecialiseerde behandelsettings. Om cliënten met geestelijke gezondheidsproblemen adequaat te kunnen ondersteunen, is een goed begrip van hun persoonlijkheidsontwikkeling (‘hun binnenkant’) nodig. Op basis daarvan kunnen ondersteuning en behandeling worden afgestemd op wat de cliënt nodig heeft.
Het psychodynamisch model van emotionele ontwikkeling (A. Došen) is van grote waarde gebleken bij de diagnostiek, behandeling en preventie van probleemgedrag en psychiatrische stoornissen. Door rekening te houden met de emotionele behoeften van kinderen, jongeren en volwassenen met een verstandelijke beperking kunnen symptomen en gedragingen beter ‘be-grepen’ worden en kan het gebruik van psychofarmaca en van vrijheidsbeperkende maatregelen worden beperkt.
Op deze dag behandelen de docenten de meest voorkomende psychopathologie bij personen met een verstandelijke beperking. Enerzijds pleiten ze voor een grotere gevoeligheid voor psychopathologie, anderzijds waarschuwen ze voor een te verregaande ‘psychiatrisering’ voor in wezen adaptief en dus normaal gedrag, Ten minste als je het beziet vanuit de emotionele ontwikkeling van cliënten. De docenten gaan ook in op de vraag hoe begrip voor het onderscheid tussen normaal/ adaptief gedrag, maladaptief gedrag of een psychiatrische stoornis kan leiden tot een afgestemde ondersteuning en behandeling met als doel een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven.
Na afloop van de studiedag:
De studiedag is te volgen zonder voorbereiding. De studiebelasting bestaat uit het aantal contact uren. In dit geval is dat 6 uur.
De inhoud van de studiedag is van toepassing op kinderen, jongeren en volwassen met alle niveaus van verstandelijke beperking en geestelijke gezondheidsproblemen en/of (ernstig) probleemgedrag.
Deze cursus is een must voor elke professional die regelmatig geconfronteerd wordt met gedrags- en/of psychiatrische problemen bij personen met een beperking. Voorkennis is niet vereist, praktijkervaring wel.
Is toegekend door:
FORTIOR reikt aan het eind van de dag certificaten uit. Op het certificaat staan de accreditaties en hun ID-nummers vermeld.
Voor sommige registers van beroepsverenigingen, zoals bij NIP K&J / NVO OG, kwaliteitsregister Paramedici, KNGF, Register Vaktherapie en Registerplein, voert FORTIOR de presentie in. Hiervoor hebben wij het nummer nodig waarmee je in het register bent ingeschreven.
Filip is orthopedagoog en medewerker outreach De Steiger in het Psychiatrisch Centrum Dr. Guislain (Gent, België). Daarnaast is hij wetenschappelijk medewerker van EQUALITY Research Collective (Hogeschool Gent). Hij heeft meer dan 30 jaar ervaring in de psychiatrie voor observatie en behandeling van volwassenen met een verstandelijke beperking en bijkomende geestelijke gezondheidsproblemen. Daarnaast geeft Filip consultatie/advies en opleiding/vorming aan heel wat voorzieningen en diensten in Vlaanderen en Nederland. Filip is één van de trekkers van de SENS-EO beweging in Vlaanderen, die expertise verspreidt over de emotionele ontwikkeling van personen met een verstandelijke beperking. Ook is hij lid van NEED (Network of Europeans on Emotional Development) en vice-president van de European Association for Mental Health in Intellectual Disabilties (EAMHID). Filip is in 2021 gepromoveerd aan de Universiteit van Gent op het proefschrift Emotionele ontwikkeling bij personen met een verstandelijke beperking: onderzoek naar de Schaal voor Emotionele Ontwikkeling en een aansluitende coachingsmethodiek. Hij is gastprofessor aan de Universiteit van Gent (Vakgroep Orthopedagogiek). Filip is auteur en co-auteur van meerdere boeken en artikelen over emotionele ontwikkeling bij mensen met een verstandelijke beperking.
Bekijk de docent
Leen De Neve is orthopedagoog en coördinator van Outreach De Steiger, Psychiatrisch Centrum Dr. Guislain (Gent, België). Ze werkte meer dan tien jaar in de gehandicaptensector, bij teams die jongeren en volwassenen ondersteunen met een verstandelijke beperking. De laatste jaren ondersteunt ze vanuit een mobiel team de (professionele en natuurlijke) omgeving van (jong)volwassenen met een verstandelijke beperking en bijkomende problemen met hun geestelijke gezondheid. Ze is ook doelgroeporthopedagoog voor het zorgprogramma ‘dubbeldiagnose’ van het P.C. Dr. Guislain. Daarnaast geeft ze scholing en opleiding aan ondersteuners en is ze reeds jarenlang mede-trekker van de SENS-EO-beweging, voornamelijk rond het thema ‘van inschatting naar ondersteuning’.
Bekijk de docent
Ochtend | |
09:30 | Opening |
09:35 |
|
11:00 | Pauze |
11:15 | Hechtingsstoornissen en problematische gehechtheid bij mensen met een verstandelijke beperking |
Middag | |
12:30 | Lunchpauze |
13:15 | Psychotische stoornissen bij mensen met een verstandelijke beperking |
14:45 | Pauze |
15:00 | Stemmingsstoornissen bij mensen met een verstandelijke beperking |
16:15 | Afsluiting en invullen evaluatie |
Došen, A. (2014). Psychische stoornissen, probleemgedrag en verstandelijke beperking. Een integratieve benadering bij kinderen en volwassenen. Assen: Koninklijke Van Gorcum BV. Bestel dit boek hier>>
Morisse, F., Vandevelde, S. (2021) Emotionele ontwikkeling bij personen met een verstandelijke beperking en geestelijke gezondheidsproblemen: Theorie onderzoek en praktijk . Antwerpen / ’s Hertogenbosch: Gompel&Svacina
De studiedag vindt plaats in Utrecht. De locatie wordt later bekend.